Programma 6 Sociaal domein

Op basis van de huidige programmastructuur is wijk- en buurtbeheer onderdeel van pakket L van programma 6. Wijk- en buurtbeheer is verantwoord onder pakket M3 van programma 6. Inhoudelijk verwijzen wij u hiervoor daarom graag door naar pakket M3.

De overige taken uit pakket L staan in programma 5. Inhoudelijk verwijzen wij u hiervoor daarom graag door naar programma 5.

De opgave waar we in dit thema voor staan is het mogelijk maken dat iedereen meedoet aan de maatschappij. Dit kan via een betaalde werkplek, vrijwilligerswerk of op een andere voor onze inwoners zinvolle wijze. Want door mee te doen kunnen inwoners meer doen met en binnen eigen mogelijkheden.
We willen deze groep mensen blijvend kansen bieden op een werkplek die bij hun past. Het realiseren daarvan is vanuit sociaal-maatschappelijk oogpunt van groot belang, omdat het bevordert dat mensen in hun eigen levensonderhoud voorzien en zoveel mogelijk op eigen kracht deelnemen aan de samenleving.
Een ander onderdeel van dit themaplan is dat wij inwoners (financieel) willen ondersteunen die (tijdelijk) niet financieel zelfredzaam zijn. Met het doel dat zij weer grip krijgen op hun situatie, volwaardig kunnen meedoen aan de samenleving en uiteindelijk weer zelfredzaam worden. Dit raakt meer het themaplan zelfredzaamheid en eigen mogelijkheden.

 

Arbeidsparticipatie
Inkomensregelingen (BUIG)
Participatiewet-inkomensdeel: Het definitieve budget, voor de uitvoering van de Participatiewet, IOAW, IOAZ en Bbz2004 (levensonderhoud startende zelfstandigen), is door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, eind september 2023, vastgesteld op 11.166.763 euro. In 2021 en 2022 zagen we nog een dalende trend van het aantal uitkeringen. Dit heeft zich in 2023 gestabiliseerd (stand per 4-1-2023: 536 en per 27-12-2023: 539).

Doorontwikkeling samenwerking Kampen, Dronten en Impact
In april 2022 is gestart met de dóórontwikkeling van de samenwerking tussen Kampen, Dronten en Impact op vier thema’s:
•    In- en aan besteden
•    Governance
•    Financiering
•    Ondernemingsplan
De thema’s in-en aanbesteden en governance zijn samengevoegd en we zijn in de afrondende fase van het opstellen van een GR tekst en bijbehorende documenten. Deze GR tekst wordt in de eerste helft van 2024 afgerond en ter besluitvorming aangeboden.

Bij het opstellen van de nieuwe gr-tekst en eventuele dienstverleningsovereenkomsten worden ook nieuwe financieringsafspraken gemaakt. Een eerste stap hierin is reeds gezet met de verdeelsystematiek. Wij verwachten dat dit wordt meegenomen vanaf de begrotingscyclus 2025.

Het bestuur van de gemeenschappelijke regeling werkvoorzieningschap Kampen en Dronten heeft in maart 2023 het ondernemingsplan vastgesteld en nu wordt gewerkt aan de implementatie. De implementatie van het ondernemingsplan betreft vooral de nadere uitwerking van de samenwerking met Kampen en Dronten (het in detail uitwerken van dienstverlening en werkprocessen) en marketingcommunicatie activiteiten. De daadwerkelijke uitvoering van de dienstverlening wordt gefinancierd en gestuurd vanuit de reguliere bedrijfsvoering en dienstverleningsafspraken.

Harmonisatie regelingen en instrumenten vanuit de regio Flevoland, dit gekoppeld aan de economische regio Zwolle 
De afdelingen economie, onderwijs en re-integratie trekken samen op om de regelingen in kaart te brengen en te zoeken naar overlap om zo de inwoner de best passende oplossing te kunnen bieden om deel te kunnen nemen aan de arbeidsmarkt. Dit is een continue proces.
Eind 2023 is de provincie Flevoland gestart met een verkenning naar een regionaal ontwikkelfonds, hiertoe is een kerngroep ingeregeld waarbij het samenwerkingsverband van de arbeidsmarktregio Flevoland (lees: RWF) ook betrokken is. Een regionaal Talentfonds kan een deel van de oplossing zijn om meer overzicht te creëren in de wirwar van initiatieven voor bij- en omscholing en daarmee ook voor de overstap naar tekort- en groeisectoren. Door initiatieven en budgetten te bundelen: 1) wordt er meer overzicht gecreëerd, 2) ontstaan er meer mogelijkheden door gestapelde budgetten, 3) wordt continuïteit door een structureel karakter voor scholingsmiddelen geborgd en 4) wordt de samenwerking tussen partijen bestendigd.

Breed Offensief
Met het Breed Offensief heeft het kabinet maatregelen voorgesteld om meer mensen met een beperking aan een baan te helpen en aan het werk te houden. Doelen van de maatregelen uit het breed offensief zijn:
•    het makkelijker maken voor werkgevers om mensen met een arbeidsbeperking aan te nemen;
•    mensen met een arbeidsbeperking voor langere tijd aan het werk krijgen;
•    werk voor mensen met een arbeidsbeperking aantrekkelijker maken (bijvoorbeeld door meer inkomen);
•    zorgen dat werkgevers en werkzoekenden elkaar makkelijker vinden. 
Onder andere naar aanleiding van het Breed Offensief is de verordening Sociaal Domein aangepast, deze  is in het voorjaar van 2024 ter besluitvorming aangeboden en de maatregelen zijn in de uitvoering meegenomen.
 
Uitvoeringsplan Wet Structuur Uitvoeringsorganisatie werk en inkomen (SUWI)
In het Uitvoeringsplan SUWI 2023 is nadrukkelijk gekozen voor een doorontwikkeling van het Uitvoeringsplan SUWI 2022. Door diverse omstandigheden (o.a. capaciteit) was in de samenwerking in de arbeidsmarktregio op gebied van SUWI in 2022 minder gerealiseerd dan aanvankelijk beoogd. Dit betekent dat een aantal doelstellingen ook terugkwamen en terugkomen in 2023/2024. Een regionale werkgroep bestaande uit beleidsadviseurs deelnemende gemeenten en UWV en accountmanagers werk is begin 2024 gestart met de uitwerking van de doelstellingen.

Narratief en Governance Regionaal werkbedrijf Flevoland (RWF)
Het bestuur van de arbeidsmarktregio Flevoland (RWF) heeft in december 2023 het narratief en de governance vastgesteld.
In het narratief staat centraal dat de (toekomstige) arbeidsmarkt meer in evenwicht gebracht moet worden en dat er een integrale samenwerking op inhoud (sociaal en economisch) nodig is waarin duurzame plaatsing, arbeid en scholing centraal staan, hiertoe willen de overheid, onderwijs en ondernemers samen investeren in de Flevolandse beroepsbevolking en in (inclusief) werkgeverschap. Dit wordt gedaan langs vier routes: 1) aan het werk gaan 2) aan het werk blijven 3) wegnemen drempels om te kunnen werken en 4) je blijven ontwikkelen.

Vanaf de oprichting van het RWF heeft het zich gericht op de Banenafspraak en ontwikkelt zich door naar een samenwerkingsverband dat zich bezig houdt met arbeidsmarktvraagstukken voor meerdere groepen werkzoekenden (zie voorgaande alinea). De uitwerking en implementatie zal plaatsvinden in 2024/2025.

Uitbreiding arbeidsmarktinfrastructuur (Regionaal Werkcentrum; RWC)
In de kamerbrief van 11 oktober 2022 heeft de minister de Tweede Kamer geïnformeerd over de uitgangspunten uit het coalitieakkoord over de uitbreiding van de arbeidsmarktinfrastructuur. Bij de toekomstige dienstverlening staat de behoefte van de werkende, werkzoekende en werkgever centraal, kan de dienstverlening preventief worden ingezet, wordt de dienstverlening integraal en "ontschot" aangeboden en is de dienstverlening voor iedereen toegankelijk (‘no wrong door’-principe: het maakt niet uit waar iemand zich meldt; hij of zij wordt verder geholpen). Het kabinet wil werkenden, werkzoekenden en werkgevers via de regionale loketten toegang bieden tot de dienstverlening die zij nodig hebben van een regionaal publiek-privaat samenwerkingsverband van sociale partners, gemeenten, UWV, SBB en onderwijsinstellingen.
Op dit moment is het nog onduidelijk hoe dit uitgewerkt wordt, op landelijk niveau vinden gesprekken plaats. Het was de verwachting dat kabinet in de 2e helft 2023 meer duidelijkheid met betrekking tot deze ontwikkeling ging geven zodat er gestart kon worden met de uitwerking en implementatie. Dit is vertraagd, de ambitie is nu dat het dienstverleningsconcept voor de regionale arbeidsmarktinfrastructuur met ingang van 01-01-2026 van kracht is. Dit betekent ook vertraging in het lokale proces.

Plan van aanpak jeugdwerkloosheid voor jongeren tot 27 jaar vanuit RWF (regio Flevoland)
In de regio Flevoland is vanuit het regionale actieplan jeugdwerkloosheid een uitvraag gedaan om projecten in het kader van de aanpak jeugdwerkloosheid op te zetten waarvoor financiering benodigd is. Naar aanleiding van deze uitvraag zijn de gemeenten Lelystad, Dronten, Urk en Noordoostpolder in gesprek gegaan met betrokken lokale professionals en maatschappelijke partners die betrokken zijn bij de overgang van school naar werk, werkzoekende jongeren en jongeren die aan het werk zijn.
Overeenkomsten tussen de vier gemeenten zijn; 
•    persoonlijke aandacht bieden aan de jongere;
•    maatwerk bieden;
•     creëren van vertrouwen;
•     holistische benadering en;
•     Behoud van werk. 
Door met elkaar de lokale puzzel te leggen, regionaal kennis en ervaring te delen, een lerend netwerk te vormen tussen de professionals van met name RMC, W&I, WSP, maatschappelijke partners, onderwijs en werkgevers, de krachten te bundelen, willen de gemeenten komen tot een nog effectievere aanpak van de brede groep van jongeren in een kwetsbare positie.
Door middel van dit project wil de gemeente Dronten een brug slaan tussen scholen, gemeente (RMC en W&I) en de arbeidsmarkt.
Dit project richt zich op jongeren:
-     in een kwetsbare positie die aan het werk zijn zonder duurzaam arbeidsperspectief ;
-     in een kwetsbare positie in de overstap van school naar werk; 
-     zonder startkwalificatie, die thuis op de bank zitten (Voortijdig Schoolverlaters).

Het voorstel is eind 2023 geaccordeerd door het RWF en in 2024 wordt gestart met de uitvoering. 

Minima ondersteunende regelingen
Armoedebestrijding
Sinds de energie- en inflatiecrisis in 2022 is armoedebestrijding een kernopgave van het college van de gemeente Dronten. De kadernotitie armoedebestrijding benoemt twee maatschappelijke effecten: iedereen heeft in ieder geval een minimale inkomenszekerheid en iedereen kan mee blijven doen. Het actieplan armoedebestrijding 2022-2023 geeft hieraan invulling. Er zijn resultaten geboekt op inkomenszekerheid, energiearmoede en de kinderopvangtoeslagaffaire, dienstverlening (zie pakket N) en kinderarmoede (zie pakket P).

Inkomenszekerheid
Het aantal gemeentelijke uitkeringen (Participatiewet, IOAW en IOAZ) is stabiel, begin 2023 waren dit er 536, eind 2023 waren dit er 539.

Bijzondere regelingen 2023

Regeling	Aantal toekenningen tot en met 31 december 2023
Bijzondere bijstand	331 huishoudens die (periodiek) bijzondere bijstand ontvangen, waarvan 220 nieuwe toekenningen
Individuele inkomenstoeslag	442 huishoudens
Studietoeslag	25 inwoners, waarvan 14 nieuwe toekenningen in 2023
Toegankelijkheidsbijdrage (via de Pas van Dronten)	1.403 inwoners, bestaande uit:  1.005 volwassenen,  212 kinderen in de leeftijd van 3-12 jaar en  186 kinderen in de leeftijd van 12-18 jaar
Collectieve zorgverzekering minima	773 deelnemers begin 2023
Tijdelijk noodfonds*	4 huishoudens

* Tijdelijk noodfonds
In Q2 zijn de Beleidsregels tijdelijk noodfonds Dronten 2023 vastgesteld door het college. Het doel was het bieden van directe financiële ondersteuning aan inwoners die tussen wal en schip (dreigden te) raken. Het tijdelijk noodfonds liep tot en met 31 december 2023.

Er zijn 19 aanvragen ingediend. Er zijn 4 aanvragen toegekend. Uit een interne evaluatie in Q4 bleek dat er vaak al een voorliggende voorziening of andere oplossing voor handen was, waardoor een aanvraag voor het noodfonds niet nodig bleek. Door collega’s wordt aangegeven dat de interne samenwerking is verbeterd, dat er vaker overleg is met de verschillende disciplines.

Minimaeffectrapportage
Door het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (NIBUD) is in Q4 een minimaeffectrapportage opgeleverd. De conclusie is dat in 2023 bijna alle onderzochte huishoudens de maandbegroting rond kunnen krijgen. De enige uitzondering zijn de paren met oudere kinderen. Zij hebben niet voldoende inkomen om alle noodzakelijke uitgaven te kunnen betalen en komen maandelijks te kort.

Uit een eerdere, eigen berekening kwam naar voren dat dit ook voor alleenstaande ouders met oudere kinderen geldt. In december 2023 hebben 54 huishoudens een nabetaling ontvangen van de individuele inkomenstoeslag van € 50 (bij 1 kind in de leeftijd van 12-18 jaar) of € 100 (bij 2 of meer kinderen in de leeftijd van 12-18 jaar).

Energiearmoede 

Regeling	Aantal toekenningen tot en met 31 december 2023
Energietoeslag 2023	1.332
Witgoedregeling 2023-2024	3

Energietoeslag 2023 
Voor huishoudens met een inkomen op of net boven het sociaal minimum (tot 130% van de geldende uitkeringsnorm of met een laag besteedbaar inkomen) is de energietoeslag er ook in 2023.

In november 2023 hebben 1.297 huishoudens een ambtshalve toekenning ontvangen van € 800.

Tot en met 31 december 2023 zijn 39 aanvragen ingediend. Hiervan waren er op 31 december 2023 35 toegekend. 

De energietoeslag 2023 is nog aan te vragen tot en met 31 maart 2024. 

Witgoedregeling 2023-2024
In Q4 is de Tijdelijke subsidieregeling witgoed Dronten 2023-2024 in werking getreden.

Tot en met 31 december 2023 zijn twaalf aanvragen ingediend. Hiervan waren er op 31 december 2023 drie toegekend. Bij een toekenning ontvangt een inwoner een voucher ter waarde van € 750 op zijn Pas van Dronten. Hiermee kan het witgoedapparaat worden aangeschaft bij de deelnemende aanbieders binnen de gemeente Dronten.

Hiervoor is verbinding gezocht met het uitvoeringsprogramma Nieuwe Warmte. Vanuit het uitvoeringsprogramma worden energiecoaches ingezet. Een energiecoach is een vrijwilliger die tips geeft om energie te besparen. Door langs te komen, bekijkt de energiecoach samen met de inwoner welke aanpassingen mogelijk zijn. Dit kan gaan om aanpassingen in gedrag, isolatie van de woning en optimalisatie van bestaande installaties en apparaten. De coach komt ook langs voor een luisterend oor en het geven van handige tips en zo nodig met hulp voor een subsidieaanvraag en beoordeling offertes. Als de energiecoach aangeeft dat het huidige witgoed zou moeten worden vervangen door energiezuinig witgoed, kan er gezamenlijk een aanvraag worden gedaan voor de Tijdelijke subsidieregeling witgoed Dronten 2023-2024.

Goedkope energie
Via www.gezondverzekerd.nl wordt het product ‘goedkope energie’ aangeboden. Zij bieden samen met een aantal energieleveranciers goedkopere energiecontracten aan en helpen inwoners met het beste advies voor hun betreffende situatie.

Kinderopvangtoeslagaffaire
Mogelijk gedupeerde ouders worden door het Steunpunt Kinderopvangtoeslagaffaire (uitgevoerd door MDF) benaderd of kunnen zich melden bij het steunpunt. Aan de hand van een intakegesprek worden vijf leefgebieden in kaart gebracht; financiën, wonen, gezondheid, werk/dagbesteding en de gezinssituatie. Naar aanleiding van deze inventarisatie wordt er een plan van aanpak opgesteld waarin gemaakte afspraken worden vastgelegd.

In totaal hebben 134 ouders uit Dronten zich aangemeld bij de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT). Eind 2023 zijn hiervan 94 aangemerkt als gedupeerde ouders. Met ouders die hulp van de gemeente wensen wordt, zoals hierboven beschreven een plan van aanpak opgesteld. Er zijn in totaal 48 plannen van aanpak opgesteld.

Stelpost armoedebeleid
Gedurende het jaar 2023 is er veel extra incidentele financiering beschikbaar gekomen voor armoedebestrijding. Dit heeft ertoe geleid dat de middelen de geïntensiveerde inzet in deze periode ruim overstijgen. Hieronder benoemen we drie redenen van onderbesteding:

• Het tijdelijk gemeentelijk noodfonds beschikt over 500.000 euro. Door het lage aantal aanvragen en toekenningen is maar een klein deel van dit fonds benut (€ 4.188);
• Gedurende 2023 zijn er vanuit het Rijk onvoorziene, extra incidentele middelen beschikbaar gesteld;
• Er zijn veel nieuwe interventies in gang gezet, die gedurende het jaar van start zijn gegaan of nog in de onderzoeksfase zitten. Een deel van de kosten komen daarom ten laste van 2024.

Maatschappelijke Dienstverlening Flevoland
De gemeente Dronten heeft al jaren een subsidierelatie met de Maatschappelijke Dienstverlening Flevoland (MDF) voor de navolgende dienstverlening: 

• Algemeen maatschappelijk werk 
• Sociaal raadsliedenwerk 
• Schuldhulpverlening  
• Projecten Outreachende Hulpverlening 
• Buurtbemiddeling 
• Vrijwilligersproject 
• Vroegsignalering 
• Cashflow 
• Gezinscoach 
• Gezinsadviseur 
• Ondersteunen van de inwoners van Dronten die slachtoffers zijn geworden van de toeslagenaffaire 

MDF draagt met haar activiteiten bij aan het maatschappelijke effect dat minder inwoners financiële problemen hebben. MDF heeft verschillende projecten om inwoners die financiële problemen hebben te ondersteunen, zoals schuldhulpverlening en budgetbeheer op maat. Inwoners worden geholpen om de schulden in kaart te brengen en de financiën weer in evenwicht te krijgen. Hierbij kan doorverwijzing naar derden nodig zijn. Daarnaast worden inwoners gecoacht om financieel zelfstandig te worden door middel van budgetcoaching.

 

	Meer huishoudens met een minimuminkomen zijn in beeld en maken gebruik van voorzieningen
	Gebruik van de toegankelijkheidsbijdrage (Pas van Dronten) neemt in de periode 2017-2022 toe met 10% (t.o.v. de nulmeting)
		2020	2021	2022	2023	Bron
	Aantal kinderen < 12 jaar	212	218	232	212	Intern, gemeente
	Aantal kinderen 12-18 jaar	175	203	199	186	Intern, gemeente
	Aantal volwassenen	908	954	989	1.005	Intern, gemeente
	Totaal aantal personen	1.295	1.375	1.420	1.403	Intern, gemeente
	Toelichting op de indicatoren:
	De toegankelijkheidsbijdrage biedt inwoners met een minimuminkomen de mogelijkheid om gebruik te maken van voorzieningen, zoals lid worden van een sportvereniging. In 2023 zien we een afname van het aantal kinderen dat gebruik maakt van de toegankelijkheidsbijdrage, maar een toename van het aantal volwassenen.

	Meer jongeren die een uitkering op grond van de Participatiewet ontvangen, stromen uit naar school mits zij leerbaar zijn
	% jongeren dat uitstroomt naar school
		2020	2021	2022	2023	Bron
	Uitstroom naar school	5	1	3	1	Intern, gemeente
	Toelichting op de indicatoren:
	In de Participatiewet is een jongere iemand die nog geen 27 jaar is. Het uitgangspunt is dat jongeren in hun eigen bestaan moeten voorzien. Dit kan door terug te gaan naar school, aan het werk te gaan of stage te lopen, eventueel met ondersteuning. Uit onderzoek van het CBS blijkt dat jongeren die een startkwalificatie hebben behaald, sterker staan op de arbeidsmarkt. Veel jongeren die op dit moment een bijstandsuitkering ontvangen zijn niet in staat om uit te stromen naar school. Door hun persoonlijke situatie (licht verstandelijke beperking (LVG), gedragsproblematiek, persoonlijkheidsstoornissen) is uitstroom naar school niet haalbaar. De begeleiding van deze jongeren richt zich met name op de leefgebieden en uitstroom naar werk. In 2023 is de nadruk nog meer komen te liggen op preventie, dus het voorkomen van schooluitval zonder startkwalificatie. Door jongeren al eerder begeleiding te bieden (op school) wordt voorkomen dat ze überhaupt in de Participatiewet terecht komen en een beroep gaan doen op een uitkering. Om dit nog meer te stimuleren doet de gemeente Dronten in 2024 mee met de pilot jongerenparticipatiecoach in het kader van de regionale aanpak jeugdwerkloosheid. De jongerenparticipatie coach is er na aanmelding op gericht dat de jongere in beeld blijft bij de organisatie (school of gemeente) die hij nodig heeft om stappen te zetten in zijn ontwikkeling naar een weerbare plek in de maatschappij.

We zijn op dit moment als gemeente verantwoordelijk voor de huisvesting (taakstelling vanuit het Ministerie van Justitie en Veiligheid) en integratie van statushouders die een verblijfsvergunning ontvangen en zich in de gemeente Dronten gevestigd hebben. De integratie van statushouders pakken we in de gemeente Dronten zo passend mogelijk op. Dit betekent dat, in nauwe samenwerking en afstemming met ketenpartners en de statushouders, er een integraal samenhangend aanbod van dienstverlening wordt aangeboden gericht op inburgering. Inburgeringsplichtigen kunnen binnen een periode van drie jaar opgaan voor het inburgeringsexamen (op een zo’n hoog mogelijk Nederlands taalniveau B1), tegelijk doen zij aan (arbeids)participatie (minimaal 16 uur per week aan het werk) en integreren zij (volwaardig meedoen in de Drontense samenleving, bijvoorbeeld door deelname aan een sportvereniging of muziekvereniging).

Opvang Oekraïense ontheemden
De oorlog in Oekraïne heeft een grote vluchtelingenstroom op gang gebracht. De gemeente Dronten begon het jaar 2023 met 240 opvangplekken gerealiseerd op drie locaties, Het Koetshuis, De Rede 60 en Europarcs Zuiderzee. In maart 2023 is de opvanglocatie Het Koetshuis gesloten. Van de ontheemden die hier werden opgevangen is een deel zelf vertrokken en zijn een aantal overgeplaatst naar de andere opvanglocaties binnen onze gemeente. Het aantal opvangplekken is toen gedaald naar 194 opvangplekken verdeeld over twee locaties. Bij particuliere gezinnen verbleven in totaal 42 ontheemden.

In de gemeentelijke opvang (GOO) heeft de gemeente naast het verstrekken van de wettelijke verplichte onderdelen, zoals onderdak en leefgeld, Nederlandse taallessen aangeboden aan de Oekraïense ontheemden die daarin geïnteresseerd waren. Dit willen wij in 2024 continueren. Daarnaast is er in 2023 een activiteitenbegeleider aangesteld die zorgt voor verschillende activiteiten op de opvanglocatie aan De Rede 60. Denk hierbij bijvoorbeeld aan sportactiviteiten en activiteiten voor de kinderen.

De opvang van Oekraïense ontheemden is in een bestendigende fase terecht gekomen. De opvang wordt niet meer als crisissituatie behandeld, maar bevindt zich in de lijn van de organisatie. Voor de dagelijkse uitvoering op de opvanglocaties zijn verschillende medewerkers ingehuurd.

Ook in 2024 blijft de opvang van Oekraïense ontheemden aan de orde, de Regeling Tijdelijke Bescherming (RTB) is verlengd tot 4 maart 2025. De financiële Regeling opvang ontheemde Oekraïners (RooO) is aangepast, hetgeen doorgevoerd is in de begroting 2024.

Financiële verantwoording
Op basis van de Bekostigingsregeling opvang ontheemden Oekraïne ontvangen gemeenten een financiële vergoeding van de opvang van Oekraïense ontheemden. Voor het jaar 2023 hebben wij € 936.000 minder kosten gemaakt dan begroot als gevolg van een doelmatige sturing binnen de gemeentelijke opvang. De meeste ontheemden zijn aan het werk. Dit betekent dat er geen leefgeldverstrekking plaats vindt. Dit levert een voordeel op ten opzichte van de begroting van ruim € 600.000. De huur- en energielasten zijn ruim € 100.000 lager dan begroot als gevolg van het sturen op efficiëntie in gebruik (en de ontheemden coachen op energiegebruik). Als laatste zijn in de begroting personeelslasten opgenomen van bestaand personeel, die het werk naast de reguliere werkzaamheden verrichten. Dit betekent geen extra lasten, omdat deze lasten reeds in de overige personeelskosten zichtbaar zijn. Het kan wel zijn dat bepaalde werkzaamheden niet of niet volledig uitgevoerd zijn.

De werkelijke inkomsten vanuit het Rijk liggen € 80.000 lager dan begroot. De verklaring ligt in het feit dat in Particuliere Opvang Oekraïne aan minder ontheemden leefgeld is uitgekeerd als gevolg van het hebben van betaald werk. Wanneer er geen leefgeld uitbetaald wordt, dan zullen hier geen ontvangsten tegenover staan.

Evacués Soedan 
Sinds het voorjaar van 2023 woedt er een burgeroorlog in Soedan. Dit heeft geleid tot een toestroom van vluchtelingen en evacués. Als gevolg daarvan heeft de Rijksoverheid dit voorjaar een groep evacués uit Soedan gerepatrieerd. Het gaat om personen die in bezit zijn van een Nederlands paspoort omdat ze in het verleden lange tijd in Nederland hebben gewoond en gewerkt, en in sommige gevallen hun gezinsleden met een Sudanees paspoort. Van mei tot en met juli heeft het ministerie van BZK in samenwerking met de gemeente Dronten rond de 40 Soedanese evacués opgevangen op Europarcs Zuiderzee. Voor het begeleiden van deze Soedanese evacués hebben wij een financiële vergoeding van het ministerie ontvangen.

Wet inburgering 2021
Als gemeente zijn we verantwoordelijk voor de integratie van inburgeringsplichtigen die zich in de gemeente Dronten hebben gevestigd. Per 1 januari 2022 is de Wet inburgering 2021 in werking getreden. Gemeenten hebben hierbij de regierol gekregen. De gemeente is verantwoordelijk voor het bieden van een integraal, samenhangend inburgeringsaanbod. Dit betekent dat de gemeente verantwoordelijk is voor de uitvoering, monitoring en handhaving van de inburgeringstrajecten van alle inburgeringsplichtigen in de gemeente Dronten.

Het doel van de Wet inburgering 2021 is dat iedereen meedoet in de samenleving, bij voorkeur via betaald werk. In de wet is de inzet van de inburgeringsplichtigen, gemeente en (lokale) samenwerkingspartners hierop gericht. Participatie wordt door de wet gezien als hoofddoel.

De volgende wettelijke activiteiten zijn uitgevoerd:

• het afnemen van een brede intake. Tijdens deze intake brengt de gemeente de capaciteiten, persoonlijke situatie en leerbaarheid van de inburgeringsplichtige in kaart;
• het opstellen van het persoonlijk Plan Inburgering en Participatie (PIP). Deze wordt opgesteld op basis van de informatie verkregen tijdens de brede intake;
• het volledige inburgeringsaanbod, bestaande uit drie wettelijk voorgeschreven leerroutes, voor statushouders, waaronder het contracteren van partijen voor taallessen, het participatieverklaringstraject en de Module Arbeidsmarkt en Participatie;
• het participatieverklaringstraject en de Module Arbeidsmarkt en Participatie voor gezinsmigranten; 
• het monitoren van de voortgang van de inburgering voor alle inburgeringsplichtigen;
• de maatschappelijke begeleiding van statushouders;
• het financieel ontzorgen van statushouders.

Beleidsdoelen
In het jaar 2023 zijn 39 inburgeringsplichtigen in de gemeente Dronten gestart met een inburgeringstraject. De inburgeringsplichtigen zijn op verschillende momenten in het jaar gestart, afhankelijk van de datum waarop zij in onze gemeente zijn komen wonen. Een groot deel van deze inburgeringsplichtigen woont dan ook minder dan een jaar in onze gemeente. Bij het bekijken van de cijfers over het al dan niet behalen van de beleidsdoelen dient hiermee rekening te worden gehouden.

In het beleidsplan Inburgeren, Integreren en Participeren 2021-2025 zijn de volgende beleidsdoelen vastgelegd (peildatum 31 december 2023):

	Beleidsdoel	Percentage behaald
1.	80% van alle Drontense inburgeringsplichtigen heeft binnen een periode van 10 weken, vanaf de datum inschrijving gemeente, een persoonlijk Plan Inburgering en Participatie (PIP).	62%, de wettelijke periode van 10 weken is niet bij iedere inburgeringsplichtige haalbaar i.v.m. de andere (praktische) zaken die in deze periode geregeld moeten worden (zoals verhuizen).
2.	80% van alle Drontense inburgeringsplichtigen behaalt het inburgeringsexamen binnen de gestelde termijn van drie jaar.	Aangezien de inburgeringsplichtigen nog geen 3 jaar bezig zijn met hun inburgeringstraject kunnen wij hiervan nog geen cijfers overleggen.
3.	70% van alle Drontense inburgeringsplichtigen werkt binnen 1 jaar na datum inschrijving gemeente ‘naar vermogen’.	39%, ondanks dat nog niet alle inburgeringsplichtigen een jaar in onze gemeente wonen is een groot gedeelte al 'naar vermogen' aan het werk (bv. betaald werk, vrijwilligerswerk of een stageplaats).
4.	80% van alle Drontense inburgeringsplichtige is binnen 18 maanden na datum inschrijving gemeente geïntegreerd in de Drontense samenleving.	31%, dit cijfer is een tussenstand. Zoals hierboven aangegeven zijn de inburgeringsplichtigen nog geen 18 maanden woonachtig in onze gemeente.

Financiële verantwoording
De gemeente ontvangt met de invoering van de wet inburgering 2021 jaarlijks een Specifieke uitkering (SPUK) voor de inburgeringsvoorzieningen. Het Rijk maakt vooraf een schatting van het aantal inburgeringsplichtigen dat in 2023 gaat beginnen met het inburgeringstraject in de gemeente. In 2023 zijn er minder inburgeringsplichtigen met een traject gestart dan waar het Rijk vanuit is gegaan.

Voor de inburgeringsplichtigen die zijn gestart in 2023 worden de kosten van het inburgeringstraject over 3 jaar verdeeld. Om deze redenen is het budget voor een groot gedeelte niet ingezet.

Een SPUK is een inkomstenbron waaraan een verplichting hangt, het is geoormerkt geld. Dit geld wordt gedurende de looptijd van de regeling gereserveerd voor dit specifieke doel. Tijdens de looptijd worden de werkelijke uitgaven hieruit betaald. De middelen die niet uitgegeven zijn, vormen een reserve en kunnen tijdens de resterende looptijd van de SPUK alsnog uitgegeven worden, dus ook na jaareinde. De werkelijke uitgaven liggen, als gevolg van minder inburgeringsplichtigen en een spreiding van kosten over 3 jaar, lager dan begroot. De niet uitgegeven middelen worden gedurende de komende jaren ingezet.

Als gevolg van minder uitgaven, betekent dit dat de werkelijke inkomsten vanuit de SPUK lager zijn dan de begrote inkomsten. Dit betreft hetzelfde bedrag als de onderbesteding in uitgaven. Het zijn communicerende vaten. Aan het einde van de SPUK periode rekent het Rijk af. Alle niet benutte middelen dienen teruggestort te worden.

Voor 2023 hadden wij een bedrag voor het aflossen van leenbijstand begroot. Dit betreft leningen die statushouders met de gemeente aangaan voor het inrichten van de woning wanneer zij van de opvang naar een woning in de gemeente verhuizen. Een gedeelte van deze lening wordt kwijtgescholden. In 2023 zijn er geen aflossingen leenbijstand gedaan.

Met de circulaires hebben wij budget gekregen voor de maatschappelijke begeleiding van statushouders onder de Wet inburgering 2013. Aangezien wij de maatschappelijke begeleiding zelf uitvoeren zitten deze kosten verwerkt in de salariskosten. Het budget dat is meegekomen met de circulaires houden we daarom over.

De gemeente Dronten heeft een klankbordgroep met ex-statushouders die nieuwkomers in onze gemeente op weg helpen. In 2023 is het aantal leden van de klankbordgroep wat gedaald, waardoor wij hierop budget hebben overgehouden.

	Statushouders zijn in toenemende mate geïntegreerd
	Uitstroom aantal statushouders naar werk
		2020	2021	2022	2023	Bron
	Uitgestroomd naar werk	14	22	14	11	Intern, gemeente
	Toelichting op de indicatoren:
	In het cijfer over het jaar 2023 zijn zowel de inburgeringsplichtigen onder de Wet inburgering 2013 (oude wet) en de Wet inburgering 2021 (nieuwe wet) die zijn uitgestroomd naar werk meegenomen. Het doel van de Wet inburgering 2021 is dat inburgeringsplichtigen zo snel en volwaardig mogelijk kunnen meedoen aan de Nederlandse samenleving, het liefst via betaald werk. In onze gemeente zetten wij ons in om inburgeringsplichtigen al tijdens hun taallessen te laten participeren naar vermogen. Dit om de integratie te bevorderen en inburgeringsplichtigen op termijn duurzaam te laten uitstromen uit de uitkering. Voor alle inburgeringsplichtigen dient een persoonlijk Plan Inburgering en Participatie te worden opgesteld. Dit plan moet inburgeringsplichtigen helpen bij het inburgeren, integreren én participeren.

De opgave waar we in dit pakket voor staan is het mogelijk maken van een inclusieve samenleving waarin iedereen meedoet. Inwoners met een beperking of met chronische, psychische of psychosociale problemen worden zoveel mogelijk in de eigen leefomgeving ondersteund in de zelfredzaamheid, participatie en de eigen mogelijkheden. We doen samen met de inwoners onderzoek naar de eigen mogelijkheden, mogelijkheden in het eigen netwerk, voorzieningen die voor iedereen toegankelijk zijn en maatwerkvoorzieningen. Onder maatwerkvoorzieningen verstaan wij begeleiding, dagbesteding, huishoudelijke ondersteuning, woningaanpassingen, hulpmiddelen en vervoersvoorzieningen. We proberen met preventieve maatregelen en vroegsignalering eerder hulp te kunnen bieden aan inwoners. Dit doen wij om de gezondheid van onze inwoners te bevorderen, de vraag naar maatwerkvoorzieningen te verminderen en de hoge zorgkosten waar mogelijk te doen verminderen. Belangrijke thema's waar wij ons binnen het maatschappelijk voorveld op richten zijn: bestrijden van eenzaamheid, voorkomen van schuldproblematiek, ondersteunen van mantelzorgers, bevorderen van langer zelfstandig wonen bij ouderen.

We stimuleren inwoners deel te nemen aan de maatschappij, bijvoorbeeld door (vrijwilligers)werk, dagbesteding en vervoersvoorzieningen waardoor inwoners mee kunnen blijven doen
Matchpoint Vrijwilligerswerk heeft zich in 2023 ingezet om inwoners te begeleiden naar vrijwilligerswerk. Het Matchpoint Vrijwilligerswerk biedt ondersteuning, begeleiding naar vrijwilligerswerk toe en geeft daarnaast cursussen. Daarnaast is er bij verschillende partners uit het maatschappelijke partners in het voorveld als resultaatafspraak opgenomen dat de organisatie actief zoekt naar vrijwilligers bij het uitvoeren van maatschappelijke activiteiten.
In 2023 hebben wij nieuwe contracten afgesloten met verschillende zorgaanbieders die dagbesteding geven. Hiermee continueren wij de zorg aan onze inwoners. In 2024 vindt er een nieuwe aanbesteding regionaal vervoer plaats. De verwachting is dat het contract medio 2025 ingaat.

Vanaf december 2023 is in Dronten de buurtbus operationeel. Hiervoor hebben 60 enthousiaste vrijwilligers zich aangemeld als chauffeur. De buurtbus is een laagdrempelige vervoersvoorziening.

We zien dat de druk op de mantelzorgers toeneemt. Het is belangrijk om een goed aanbod voor mantelzorgers te creëren, zodat zij zich gezien en ondersteunt voelen en minder belast worden
Specifiek op het gebied van Mantelzorg kunnen inwoners in Dronten, Biddinghuizen en Swifterbant gebruik maken van de dienstverlening van de Meerpaal vanuit Steunpunt Mantelzorg en Mantelkring.

Steunpunt Mantelzorg is een informatiepunt voor mantelzorgers. Mantelzorgers kunnen hier terecht met (lichte) ondersteuningsvragen op het gebied van voorzieningen en emotionele- en praktische ondersteuning het hele jaar rond. Daarnaast kunnen inwoners het Mantelzorgcompliment aanvragen. Het Mantelzorgcompliment is een tegoed van € 80 dat mantelzorgers kunnen opwaarderen op hun Pas van Dronten. Dit als waardering voor hun inzet voor hun naaste. Tevens organiseert de Meerpaal samen de Dag van de Mantelzorg in november. Dit is een dag gericht op (in)formeel contact tussen mantelzorgers en betrokken organisaties gericht op ontmoeting, waardering en het ondernemen van leuke activiteiten.

Mantelkring is een organisatie die zich actief in bewustwording rondom mantelzorg, het ondersteunen van inwoners die zorgen voor een naaste en het organiseren van (in)formele activiteiten. Hierbij kun je denken aan het organiseren van themabijeenkomsten over bijv. verlies en in balans blijven. Ook wordt de zomer driedaagse altijd georganiseerd en zijn er het hele jaar door wandel- en fietsgroepen onder de begeleiding van een coach in de verschillende dorpskernen. Bij het aandachtcentrum wordt actief ingezet op het in contact blijven met de mantelzorgers. Ook al zijn de activiteiten vrijblijvend, als inwoners langere tijd niet aanwezig zijn, belt een vrijwilliger om te vragen hoe het gaat en wat er nodig is. Zo blijven mantelzorgers in beeld. Om inwoners in beeld te krijgen gaat Mantelkring met Bakkie Aandacht op pad om Mantelzorg laagdrempelig zichtbaar en bespreekbaar te maken.

Eind 2023 is er met BMC een opdrachtomschrijving gemaakt voor het nieuwe mantelzorgbeleid. Vanaf januari 2024 gaat de gemeente Dronten samen met BMC een behoefteonderzoek uitvoeren bij inwoners in Dronten om te onderzoeken of het huidige aanbod aansluit bij de wensen van mantelzorgers in Dronten en waar verbeteringen kunnen komen.

Start nieuwe contracten WMO
Begeleiding
Over het jaar 2023 zien we een toename in de aanvragen voor ambulante begeleiding. Dit is een trend die landelijk wordt terug gezien. Er zijn landelijk lange wachtlijsten voor de GGZ, de beschermd wonen locaties zijn schaars, er is een huisvestingsprobleem en vanuit de Rijksoverheid wordt het langer zelfstandig thuis blijven wonen gestimuleerd. Toch blijven we het goed doen als gemeente Dronten ten opzichte van Nederland: 8 op de 1000 mensen heeft een indicatie voor begeleiding in de gemeente Dronten ten opzichte van 10 op de 1000 mensen in heel Nederland (bron: https://www.waarstaatjegemeente.nl/mosaic/gemeentelijke-monitor-sociaal-domein/2--wmo).

Gemeente Dronten heeft een nieuwe doelgroep bepaald: jongeren in de leeftijd van 16 tot 27 jaar. Hierin is Dronten uniek in de regio. Door de inzet op deze doelgroep verloopt de overgang vanuit de Jeugdwet naar de WMO soepeler voor jongeren voor wie het perspectief is dat zij na hun achttiende levensjaar nog hulp nodig hebben. Vanuit de Flevolandse gemeenten wordt breed interesse getoond in deze doelgroep categorie. Er zijn twee gidsen Regie Sociaal Domein gestart die sociaal domein overstijgend worden ingezet, zodat inwoners die hulp ontvangen vanuit meerdere wetten (Jeugdwet, WMO en de Participatiewet) een aanspreekpunt hebben. Zo is de dienstverlening naar onze inwoners vergroot.

Doordecentralisatie WMO
In 2023 hebben de zes Flevolandse gemeenten gewerkt aan de opgave om de toegang voor Beschermd Wonen anders in te richten. Dit heeft geresulteerd in een concept voorstel voor de Hybride Toegang. Door de Hybride Toegang worden regionale en lokale inzet meer met elkaar verbonden. Gemeenten houden daarbij toezicht op het beschermd wonen traject van de eigen inwoners. Een definitief voorstel wordt in 2024 verwacht. Op 12 september 2023 is het woonplaatsbeginsel voor beschermd wonen controversieel verklaard. De uitwerking daarvan is nog ongewis.

Dienstverlening vanuit het armoede en schulden beleid
Armoede is een maatschappelijk probleem, ook in gemeente Dronten. In de kadernotitie Armoedebestrijding zijn de maatschappelijke effecten ‘iedereen heeft in ieder geval een minimale inkomenszekerheid' en 'iedereen kan mee blijven doen’ benoemd. Op gebied van zelfredzaamheid zijn resultaten in de dienstverlening geboekt die we hieronder op drie thema’s toelichten: 1) financiële problemen; 2) laagdrempelig contact en Eropaf mentaliteit; 3) duidelijke en toegankelijke ondersteuning. In pakket 6M3 en 6P staan andere resultaten van het armoede en schulden beleid beschreven.

Financiële problemen
Met de inzet van twee Schuldenlab interventies hebben we ervoor gezorgd dat inwoners eenvoudig informatie op kunnen halen en instrumenten kunnen inzetten om een financieel gezond huishouden te voeren. Dit houdt ook in dat inwoners eenvoudig kunnen achterhalen welke regelingen (zoals de toegankelijkheidsbijdrage) er beschikbaar zijn en of die voor hen van toepassing zijn. Voor deelnemende huishoudens levert dit potentieel een besparing tot 500 euro per jaar op.

We zetten in op het voorkomen van schulden via de vroegsignalering   
In 2023 zagen we dat de registratie van de opvolging van een schuldenmelding ('signaal') niet goed verloopt. Hierdoor kunnen de effecten van de vroegsignalering niet goed gemonitord worden. Het werkproces van de uitvoering bij MDF is daarom doorgelicht. In 2024 worden de wijzigingen doorgevoerd.

Aantal signalen per type vaste lasten partner in 2023 (bron: RIS | Inforing)
Energieleverancier	491
Woningcorporatie	1108
Waterleverancier	323
Zorgverzekeraar	740
Totaal	2662

Wanneer er al schulden zijn, wordt begeleiding of hulpverlening geboden door MDF. Ondernemers kunnen hiervoor terecht bij het Zelfstandigenloket Flevoland. Voor een goede instroom, doorstroom en uitstroom uit beschermingsbewind is er in het najaar van 2023 een traject gestart dat toewerkt naar een samenwerkingsovereenkomst tussen gemeente en bewindvoerders.

Laagdrempelig contact & Eropaf mentaliteit
Als gemeente zijn we ons ervan bewust dat de maatschappij steeds complexer wordt. De vindbaarheid van begrijpelijke informatie maar ook het beschikken over basisvaardigheden (taal, reken en digitale vaardigheden) zijn voorwaardelijk voor het behalen van de maatschappelijke effecten ‘iedereen heeft in ieder geval een minimale inkomenszekerheid en iedereen kan mee blijven doen’. De gemeente investeerde daarom in online, telefonische en, met het oog op de Eropaf mentaliteit, mondelinge informatievoorzieningen zoals lokale spreekuren door inkomensconsulenten en kennisbijeenkomsten voor professionals, vrijwilligers en inwoners. Op deze wijze konden inwoners in 2023 via verschillende kanalen informatie vinden over gemeentelijke regelingen, ondersteuning en hulpverlening wanneer er geldzorgen zijn. Voor het aanleren en oefenen van basisvaardigheden werkten we samen met de laagdrempelige educatieve dienstverlening Huis voor Taal van de FlevoMeer Bibliotheek.

Tot slot hebben we geïnvesteerd in verschillende soorten educatie waarmee de gemeente maar ook netwerkpartners het gesprek met of de begeleiding van inwoners in armoede kunnen verbeteren. Voor de aansluiting van beleid op de leefwereld van onze inwoners, hebben we geëxperimenteerd met de tijdelijke inhuur van een ervaringsdeskundige op armoede en sociale uitsluiting. Hiermee gaven we een eerste aanzet om ervaringskennis als bron mee te nemen in beleidsvorming en -uitvoering.

Duidelijke en toegankelijke ondersteuning
Met Het Beste Idee van Dronten, de Coalitie armoede en schulden en de Menstruatie Uitgifte Punten (MUP) verbonden we de samenleving aan de maatschappelijke effecten en beleidsdoelen op gebied van armoede en schulden. Naast concrete acties waarmee inwoners met geldzorgen zijn gesterkt en/of geholpen (bijvoorbeeld elf MUP’s in gemeente Dronten), zien we dat de samenwerking binnen het lokale netwerk steeds meer vorm krijgt. We zetten de communicatie campagne ‘Zet de eerste Stap’ op om de beschikbare ondersteuning toegankelijker te maken. We hebben vernomen dat netwerkpartners de campagne gebruiken in hun contact met inwoners.

	Het aantal inwoners dat zich eenzaam voelt, neemt af
	% Inwoners dat zich eenzaam voelt
		2020	2021	2022	2023	Bron
	Ernstig eenzaam in leeftijd 19-64 jaar	10	NB	NB	NB	Gezondheidsmonitor GGD
	Ernstig eenzaam in leeftijd 65+	8	NB	NB	NB	Gezondheidsmonitor GGD
	Matig eenzaam in leeftijd 19-64 jaar	43	NB	NB	NB	Gezondheidsmonitor GGD
	Matig eenzaam in leeftijd 65+	47	NB	NB	NB	Gezondheidsmonitor GGD
	Zeer ernstig eenzaam in leeftijd 19-64 jaar	NB	NB	NB	NB	Gezondheidsmonitor GGD
	Zeer ernstig eenzaam in leeftijd 65+	NB	NB	NB	NB	Gezondheidsmonitor GGD
	Toelichting op de indicatoren:
	De gezondheidsmonitor wordt eens per vier jaar afgenomen.

	Er zijn minder overbelaste mantelzorgers
	% Zwaar belaste mantelzorgers
		2020	2021	2022	2023	Bron
	% In de leeftijd 19-64 jaar	17	NB	NB	NB	Een Gezonder Flevoland
	% In de leeftijd 65+	NB	NB	NB	NB	Een Gezonder Flevoland
	Toelichting op de indicatoren:
	De bron Een Gezonder Flevoland haalt zijn cijfers uit de GGD Gezondheidsmonitor (de Volwassenen- en seniorenenquête). De Gezondheidsmonitor wordt eens per vier jaar afgenomen.

	Inwoners krijgen de hulp die nodig is
	Aantal inwoners met beschikking maatwerk voorziening Wmo
		2020	2021	2022	2023	Bron
	Aantal inwoners met een maatwerkarrangement per 1.000 huishoudens	55	55	NB	NB	Waarstaatjegemeente.nl
	Toelichting op de indicatoren:
	De verwachting is dat het aantal inwoners met een maatwerkvoorziening iets zal stijgen vanwege de bevolkingssamenstelling.

	Inwoners blijven langer zelfstandig wonen
	Aantal inwoners met WLZ-Zorg Thuis en WLZ Zorg instelling
		2020	2021	2022	2023	Bron
	Personen die gebruik maken van WLZ Zorg thuis per 10.000 personen	55	NB	NB	NB	Waarstaatjegemeente.nl
	Personen die gebruik maken van WLZ-zorg in een instelling per 10.000 personen	76	NB	NB	NB	Waarstaatjegemeente.nl

	Meer inwoners die aan informele zorg (vrijwilligers) doen
	% Vrijwilligers
		2020	2021	2022	2023	Bron
	% Doet vrijwilligerswerk	29	NB	NB	NB	RIVM
	Toelichting op de indicatoren:
	Onze bron, het RIVM, maakt gebruik van de cijfers van de GGD gezondheidsmonitor. Deze wordt eens per vier jaar afgenomen.

	Minder inwoners met financiële problemen
	% Huishoudens heeft enige of grote moeite met rondkomen
		2020	2021	2022	2023	Bron
	Geen moeite met rondkomen - goed betaalgedrag (risiconiveaus 1 t/m 4)	55%	54%	51%	42%	Geldfit
	Enige of redelijke moeite met rondkomen - gemiddeld betaalgedrag (risiconiveaus 5 t/m 7)	25%	25%	26%	28%	Geldfit
	Grote moeite met rondkomen - zorgelijk betaalgedrag (risiconiveaus 8 t/m 10)	20%	21%	23%	30%	Geldfit
	Toelichting op de indicatoren:
	Sinds mei 2023 is gemeente Dronten aangesloten bij Geldfit. Geldfit brengt de financiële problematiek op huishoudniveau in beeld en werkt met 10 risiconiveaus om de mate van problematiek te duiden. Daarbij hanteert zij risiconiveaus 1 tot en met 4 als huishoudens met goed betaalgedrag. Onder risiconiveaus 5 tot en met 7 vallen huishoudens die financieel gemiddeld betaalgedrag vertonen. Onder risiconiveaus 8 tot en met 10 vallen huishoudens die zorgelijk betaalgedrag vertonen.

Op basis van de huidige programmastructuur is de Algemene voorziening Jeugd onderdeel van pakket O in programma 6. De overige taken uit pakket O staan in programma 5. Inhoudelijk verwijzen wij u daarom graag door naar programma 5.

Op basis van de huidige programmastructuur is een aantal taken (Toegang, werkwijze en preventie Jeugd, Ondersteuning Jeugd (PGB en ZIN), Hulp Jeugd, Hulp in het kader van Veiligheid en één onderdeel uit de taak Armoede) onderdeel van pakket P in programma 6. De overige taken uit pakket P worden onder programma 4 verantwoord.

Daarom zijn er een aantal doelen uit pakket P van programma 4 die onder dit pakket worden nagestreefd. Dit zijn:

1. Minder kinderen maken gebruik van jeugdhulp en/of meer kinderen maken gebruik van een verschuiving van zwaardere naar lichtere hulp;
2. Meer ouders kunnen zelfstandig voor hun kinderen zorgen;
3. Kwetsbare jongeren beter op weg helpen zelfstandig te worden.

Kinderarmoede
In de kadernotitie armoedebestrijding is de deelopgave ‘oog voor de doelgroep jongeren’ benoemd. Sinds 2023 ontvangt elke jongere die bijna achttien wordt, het NIBUD boekje Geldwijzer bijna 18 in de brievenbus met daarin informatie over alles wat je als achttienjarige moet weten over geld en waar je terecht kan met vragen over geld bijvoorbeeld als je geldzorgen hebt.
In het actieplan armoedebestrijding 2022-2023 zijn, op basis van landelijke trends en ontwikkelingen ook kinderen in gemeente Dronten als mogelijk kwetsbare doelgroep aangemerkt. We hebben daartoe verbinding gezocht met de Speelgoedbank en zijn er voorbereidingen getroffen om het gratis uitzoeken van speelgoed te koppelen aan de toegankelijkheidsbijdrage via de Pas van Dronten. Verder waren we blijvend in contact met de schoolbesturen over gratis schoolmaaltijden. Er zijn geen signalen binnengekomen dat er behoefte is aan een voorziening ‘ontbijt op school’.

Jeugdhulp
In 2023 is op basis van de interne beschikbare data een rapportage gemaakt voor de uitvoering van de jeugdhulp 2023 (1 januari tot 1 augustus). Deze rapportage zal in de doorontwikkeling van de monitor sociaal domein, onderdeel jeugdhulp, meegenomen worden. De data benutten we ook in de 0-meting voor het nieuw op te stellen beleid en vormt de basis voor het Effect Gericht Sturen. Op 5 oktober en 8 november is de informatie met u gedeeld in twee beeldvormende vergaderingen. Daarbij is ook ingegaan op de verwachte overschrijding in 2023, veroorzaakt door de stijging van de tarieven in combinatie met de inzet van zwaardere vormen van zorg en verwachte stijging van de instroom. In de laatste maanden van 2023 is een lagere instroom in de jeugdhulp te zien dan in de rapportage is geprognotiseerd. De oorzaak hiervan ligt met name in de wachtlijst voor de toegang die door diverse oorzaken is opgelopen in de laatste maanden van 2023. Naar verwachting zal dit consequenties hebben voor de instroom in het eerste kwartaal van 2024.

Preventie, toegang en werkwijze
Bestedingsplan incidentele middelen jeugdhulp 2022-2025
Ook in 2023 zijn we doorgegaan met inzetten op versterking van beschikkingsvrije GGZ voor jongeren. Met als doel om op het juiste moment lichtere interventies in te zetten en hiermee de noodzaak voor zwaardere interventies te voorkomen.

Met name de in 2022 gestarte basis GGZ bleek succesvol en aan te sluiten op een grote behoefte. De basis GGZ leidde tot 28% minder instroom naar duurdere gespecialiseerde GGZ. Vanwege het succes en de dreiging van ontstaan van wachtlijsten voor deze ondersteuning is extra geïnvesteerd in de basis GGZ. De voortgang van het opzetten van een POH jeugd-GGZ vordert gestaag. Er is inmiddels draagvlak gecreëerd en in vervolg hierop lopen de gesprekken over hoe een POH Jeugd GGZ te implementeren naast de bestaande inzet van POH jeugdgidsen.
In 2023 is in het kader van beschikkingsvrije GGZ ondersteuning de erkende interventie Piep zei de Muis gestart voor het jonge kind en zijn er twee extra traumaverwerkingsgroepen voor kinderen van vluchtelingen georganiseerd.
De geplande sociale vaardigheidstraining in het primair onderwijs is niet gestart, omdat er onvoldoende draagvlak binnen het onderwijs voor was.

In 2023 is in september de BSO+ gestart bij het KOD. Deze is in samenwerking met de gemeente tot stand gekomen en biedt naschoolse opvang aan jongeren die een grotere ondersteuningsvraag hebben dan kinderen die naar een reguliere naschoolse opvang gaan.

De intensieve ondersteuning bij complexe echtscheiding is in 2023 gestart. De vroegtijdige interventie is echter niet van de grond gekomen als gevolg van personeelstekorten bij aanbieders. Passend aanbod creëren in de diverse stadia van een echtscheiding en met name het voorkomen van gevolgschade bij kinderen blijft ook in 2024 actueel.
Het in 2022 gestarte vrijwilligers/maatjesproject voorziet ook in 2023 in een behoefte, maar kent ook een langzamere voortgang dan verwacht omdat er minder vrijwilligers beschikbaar waren dan aanvragen voor ondersteuning.

Voorbereiding lokale inkoop Preventie voor 2024 en verder
Als gevolg van tussentijdse fors hogere tariefstijgingen door CAO’s binnen de jeugdhulp heeft de aanbesteding Preventie vertraging opgelopen en is daardoor niet afgerond per januari 2024.
Nadat in november 2023 door de gemeenteraad is ingestemd met de noodzakelijke tariefverhogingen is de aanbesteding voorgezet. Verwachting is dat deze per 1 april 2024 is afgerond.

Lokaal maatwerk, ambulante vormen van jeugdhulp
In 2023 zijn we gestart met nieuwe raamovereenkomsten voor de inkoop van lokale ondersteuning binnen het sociaal domein. Hierbij hanteren we één werkwijze voor jeugdhulp, Wmo en een deel van de P-wet. Daarnaast werken we domeinoverstijgend binnen de doelgroep van 16-27 jaar, waarbij zowel jeugdhulp, Wmo en/of de P-wet is betrokken. Ook zijn we gestart met de inzet van een regisseur (gids regie) bij meervoudig complexe gezinnen. Op deze manier sorteren we voor op veranderingen in de samenleving, waarbij vragen van inwoners steeds complexer worden, zorg duurder en zorgpersoneel schaarser. Hierdoor is meer maatwerk nodig, waardoor we moeten uitwijken naar niet-gecontracteerde aanbieders, veelal tegen hogere tarieven. Bovendien is er vaker een noodzaak om taxivervoer in te zetten voor kinderen die de afstand tussen thuis en de zorglocatie niet kunnen overbruggen met behulp van ouders/netwerk. Deze ontwikkelingen zien we terug in de uitgaven van 2023.

Regionale jeugdhulp
In 2023 is in de regio gewerkt aan de aanbestedingen Hoog Specialistische Jeugd GGZ (HSJGGZ), Jeugdhulp met verblijf, crisiszorg en de functiegerichte aanbesteding RET/ TaS. De aanbesteding HSJGGZ is doorlopen en heeft geleid tot nieuwe contracten per 1 januari 2024. De aanbesteding jeugdhulp met verblijf heeft vertraging opgelopen doordat er een kort geding heeft plaatsgevonden. De uitspraak leidt tot aanpassingen. De verwachting is dat het komend jaar de aanbesteding wel afgerond kan worden en dat de contracten per 1 januari 2025 in zullen gaan. Op de aanbesteding crisiszorg zijn geen inschrijvingen gekomen. Er wordt nu samen met aanbieders gezocht naar een manier waarop dit perceel toch uitgevoerd kan gaan worden. De overbruggingscontracten voor jeugdhulp met verblijf en crisis lopen door tot 1 januari 2025. De functie gerichte aanbesteding RET/ TaS loopt nog en de verwachting is dat de contracten voorjaar 2024 in zullen gaan.
Ter versterking van het intensief ambulante aanbod ter vervanging van verblijf is binnen de aanbesteding jeugdhulp met verblijf naast RET/ TaS ook ingestoken op Thuis op Maat (TOM) de aanbieders van verblijf worden verplicht om zich ook hierop in te schrijven. Dit product kan ter vervanging van verblijf en ter verkorting van de duur van verblijf worden afgegeven. Bij TOM vindt de hulp thuis plaats in plaats van in verblijf. Er is wel een noodbed beschikbaar in geval van nood.

Jeugdhulp in het kader van Veiligheid
Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming (wijziging jeugdbeschermingsketen)
De regio Flevoland heeft een verlengde aanvraag ingediend voor de voortzetting van de proeftuin Flevoland. 
De officiële bevestiging van de toekenning is er nog niet maar het pré advies was positief. 
De twee pilots in Almere en Dronten waarin het lokale team oefent in werken met het regionale veiligheidsteam gaan daarmee door in 2024.
Tot nu toe is de vorm van betrokkenheid van het veiligheidsteam dat zij toevoegen op de lokale medewerker. Dat wil zeggen dat ze meegaan op huisbezoeken en een casus samen uitvoeren. 
Zo proberen we voor de inwoner buiten het huidige estafettemodel ( van het ene loket naar het andere) te werken en zo vroeg mogelijk mee te ‘lopen’ met het gezin om zo een jeugdbeschermingsmaatregel te voorkomen.
De verwachting is dat het landelijk programmabureau voor de zomer met een voorkeursvariant voor het regionale veiligheidsteam komt.

Financiële verantwoording
Preventie  en bestedingsplan jeugdhulp
Bij aanvang was er een budget van €482.053,- voor de uitvoering van het bestedingsplan, inclusief een overheveling van €50.000,- voor extra ondersteuning beschikkingsvrije GGZ. Vanwege het nog niet in 2023 opgestart zijn van de POH Jeugd GGZ is er €50.000,- uit het gereserveerde budget besteed aan de inzet van extra Basis GGZ. Vanwege het niet, of niet tijdig starten van geplande trajecten in 2023 is er een restant van € 102.594,- aan incidentele middelen. In het voorstel voor budget- en kredietoverhevelingen 2023 naar 2024 stellen we voor om extra in te zetten op trajecten in het kader van preventieve geestelijke gezondheidszorg.

Lokaal maatwerk , regionale jeugdhulp en hulp in het kader van Veiligheid
Voor de vormen van individuele jeugdhulp die lokaal en regionaal zijn ingekocht, geldt dat het financiële overzicht van 2023 niet in februari al beschikbaar is. Met de aanbieders van lokale vormen van jeugdhulp werken we met de finale afrekening die in april wordt afgerond. In de regio vindt de afrekening van de regionale jeugdhulp en hulp in het kader van de Veiligheid op niveau van gemeenten ook plaats in april.

	Kwetsbare jongeren beter op weg helpen zelfstandig te worden
	% Jeugdigen met jeugdhulp met Plan 18
		2020	2021	2022	2023	Bron
	% Jeugdigen met jeugdhulp met Plan 18	NB	NB	NB	NB	Intern, gemeente
	Toelichting op de indicatoren:
	In het administratiesysteem van jeugdhulp kan bijgehouden worden dat Plan 18 is ingevuld. Echter is gebleken dat de gidsen Jeugd dit in de praktijk niet registreren. In de komende periode wordt er door de gidsen gewerkt aan een inhaalslag om de informatie in CVS op de juiste manier te verwerken. Hier is Plan 18 een onderdeel van. Dat er door de gidsen niet geregistreerd is, betekent echter niet dat er geen aandacht voor is bij de gidsen. Uit een eerdere themacontrole blijkt dat er wel rondom de overgang 18-/18+ een domeinbepaling is gedaan en daar een plan op wordt gemaakt. Vanaf 2023 is in de inkoop voor jongeren met een doorlopende hulpvraag specifiek rekening gehouden met de soepele overgang van jeugdhulp naar Wmo door aanbieders te contracteren voor 16-27 jaar. Voor jongeren met een doorlopende hulpvraag wordt vanaf 17,5 jaar een integraal plan opgesteld om een soepele overgang te regelen naar de volwassenheid. Gegevens zijn niet beschikbaar, omdat deze niet verwerkt worden in het administratiesysteem.

	Meer ouders kunnen zelfstandig voor hun kinderen zorgen
	% Ondertoezichtstellingen
		2020	2021	2022	2023	Bron
	% Ondertoezichtstellingen	50	60	70	75	Waarstaatjegemeente.nl
	Toelichting op de indicatoren:
	De cijfers die hier zijn opgenomen, zijn voorlopige cijfers van het eerste half jaar van elk jaar. In de 2e helft van 2022 bleek dat het aantal ondertoezichtstellingen is gestegen naar 75. Dit aantal zien we ook in het eerste helft van 2023. De cijfers van de 2e helft van 2023 laten een flinke daling zien naar 60. Het beleid is gericht op een afname van het aantal ondertoezichtstellingen. Dat resultaat halen we in de tweede helft van 2023.

	Minder kinderen groeien in armoede op
	Gebruik minimavoorzieningen neemt toe met 5 % per jaar (t.o.v. nulmeting)
		2020	2021	2022	2023	Bron
	Minimavoorzieningen gebruikt voor 3-18 jarigen	431	425	431	398	Intern, gemeente
	Toelichting op de indicatoren:
	De cijfers betreffen het aantal 3-18 jarigen dat gebruik maakt van de toegankelijkheidsbijdrage.

	Minder kinderen maken gebruik van jeugdhulp en/of meer kinderen maken gebruik van een verschuiving van zwaardere naar lichtere hulp
	Gemiddelde prijs per unieke jeugdige
		2020	2021	2022	2023	Bron
	Aantal met unieke BSN	1.120	1.222	1.167	1.204	Intern, gemeente
	Gemiddelde prijs per unieke jeugdige	10.408	9.622	9.654	12.159	Waarstaatjegemeente.nl
	Toelichting op de indicatoren:
	Zoals in de toelichting bij de jaarrekening is opgenomen, zijn de gestegen uitgaven per jeugdige met name het gevolg van de prijsverhogingen en voor een beperkt deel als gevolg van zwaardere zorgintensiteit.

Verbonden partij	Type
Centrumregeling Sociaal Domein Flevoland	Gemeenschappelijke regelingen
GGD Flevoland	Gemeenschappelijke regelingen
IMpact	Gemeenschappelijke regelingen
Regionale Sociale Recherche	Gemeenschappelijke regelingen

Hierna verklaren we per pakket de afwijkingen tussen begroting na wijziging 2023 en de werkelijkheid 2023. De belangrijkste afwijkingen (lasten en baten) worden toegelicht. Als richtlijn hanteren we het grensbedrag van toelichting bij afwijkingen van € 50.000 en hoger. Een ‘min’ betekent een financieel nadeel voor de gemeente en een ‘plus’ een financieel voordeel. 

6M3 Arbeidsparticipatie en minima ondersteunende regelingen
Toelichting	Lasten	Baten
Programmabureau Transities: Aan salarissen is 13K minder uitgegeven dan begroot. De incidentele midden voor de verlengde beleidsperiode zijn voor 221K niet benut en daarmee ook niet onttrokken aan de bestemmingsreserve Sociaal Domein, wat wel begroot stond. Hierdoor heeft dit geen invloed op het totale rekeningresultaat.	234
Bijstandsverlening (dubieuze debiteuren Sociaal Domein): Het debiteurensaldo is met 361K afgenomen. Hier staat een vrijval van 243K uit de voorziening dubieuze debiteuren Sociale Zaken tegenover.		-118
Uitkeringen Participatiewet: Aan salarissen is 80K minder uitgegeven dan begroot. De uitgaven voor uitkeringen zijn 206K minder dan begroot.	286	5
Besluit Zelfstandigen: Lagere uitgaven uitbestede werkzaamheden door minder afname produkten.	112	-14
Armoedebeleid uitvoering: De overschrijding wordt veroorzaakt door het uitkeren van de energietoeslag waarvan de inkomsten bij de decembercirculaire 2023 bekend gemaakt zijn. De decembercirculaire wordt niet meer verwerkt in de begroting, omdat deze doorgaans weinig afwijkingen laat zien. Het ontvangen bedrag aan energoetoelage in decembercirculaire 2023 bedraagt 1.482K en is verwerkt in deze jaarrekening. Het restant op de 1.482K wordt overgeheveld naar 2024, omdat er nog t/m 31 maart 2024 aanspraak op de regeling kan worden gemaakt. Aan inkomsten is 256K aan Specifieke Uitkeringen en 31K aan overige inkomsten ontvangen.	-1.266	229
Armoedebeleid beleid: Aan salarissen is 13K meer uitgegeven. Gedurende het jaar 2023 is er veel extra incidentele financiering beschikbaar gekomen voor armoedebestrijding. Dit heeft ertoe geleid dat de middelen de geïntensiveerde inzet in deze periode ruim overstijgen. Hieronder benoemen we drie redenen van onderbesteding: • Het tijdelijk gemeentelijk noodfonds beschikt over 500K. Door het lage aantal aanvragen en toekenningen is maar een klein deel van dit fonds benut (4K). • Gedurende 2023 zijn er vanuit het Rijk onvoorziene, extra incidentele middelen via de mei en december circulaires beschikbaar gesteld. • Er zijn veel nieuwe interventies in gang gezet, die gedurende het jaar van start zijn gegaan of nog in de onderzoeksfase zitten. Een deel van de kosten komen daarom ten laste van 2024. Ten behoeve van de dekking van het armoedebeleidsplan 2024 is verzocht 239K over te hevelen naar 2024.	885	9
Sociale werkvoorziening: Bij de Sociale Werkvoorziening, uitgevoerd door Impact, hebben wij structureel 160K begroot als bijdrage in het negatieve resultaat. Door een lager negatief subsidieresultaat WSW, door o.a. een hogere bijdrage van het Rijk en een hoger resultaat op overige bedrijfsactiviteiten, is een voordeel gerelaliseerd van 54K op reguliere bedrijfsactiviteiten en 10K aan rente-inkomsten.	10	10
Participatiewet Re-integratie: Aan salarissen is 66K minder uitgegeven dan begroot. Per saldo is hierdoor 46K meer uitgegeven dan begroot. Dit zit voornamelijk in trajecten zoals Impact, o.a. inburgering. Via de gemeente Almere is 116K aan ESF subsidie ontvangen.	20	116
Beleid participatie: De bestandsanalyse bijstand is in 2023 niet uitgevoerd door capaciteitstekort. Verzocht is om 50K over te hevelen naar 2024 om de bestandsanalyse alsnog uit te voeren.	50
Overig	-12	22
Totaal	319	259
6M4 Inburgering, (arbeids)participatie en integratie van statushouders
Toelichting	Lasten	Baten
Noodopvang ontheemden Oekraïne: de lasten zijn circa 874K lager uitgevallen dan begroot als gevolg van: 608K minder leefgeld uitkeringen (mensen zijn aan het werk). 85K minder huisvestingskosten/energiekosten (de prijsstijgingen vielen mee). Verder was geraamd dat de ambtelijke inzet extra inhuurkosten met zich mee zou gaan brengen. Dit is niet gebeurd. De baten zijn 81K lager uitgevallen als gevolg van minder personen in de POO (particuliere opvang). Hierdoor is er minder leefgeld uitgekeerd en zijn de uitvoeringskosten lager. Dit betekent lagere vergoeding vanuit het Rijk.	874	-81
Uitvoering inburgering: Vanuit het Rijk wordt de wet inburgering 2021 (deels) gefinancierd vanuit een specifieke uitkering. De lasten waren geraamd op de volledige hoogte van de specifieke uitkering. Dit bleek te ruim begroot te zijn, omdat het aantal statushouders achter is gebleven op de prognose en de lasten van de inburgeringstrajecten verdeeld worden over de volledige inburgeringsperiode van 3 jaar. De niet benutte middelen worden gereserveerd voor toekomstige jaren. Verder zijn de uitgaven wat lager uitgevallen als gevolg van het ontbreken van leenbijstand en het zelf uitvoeren van maatschappelijke begeleiding. Aan de batenkant vallen de baten uit de specifieke uitkering 253K lager uit, omdat de lasten er niet waren.	315	-253
Overig	-7
Totaal	1.182	-334
6N Zelfredzaamheid en eigen mogelijkheden
Toelichting	Lasten	Baten
Samenkracht en burgerparticipatie: In Q2 2023 is de brede specifieke uitkering door het Rijk beschikbaar gesteld. De beleidsbepaling kwam in de loop van 2023 op gang wat geresulteerd heeft binnen programma 6 dat er circa 155K (circa 23%) niet besteed is wegens ontbreken van menskracht en benodigde focus. Er is circa 100K vanuit de brede specifieke uitkering gefinancierd dat in eerste instantie via eigen middelen begroot was. Dit leidt ook tot een voordeel omdat de eigen vrij te besteden middelen niet uitgegeven worden. Minder lasten die gedekt worden door een specifieke uitkering betekent minder baten vanuit de specifieke uitkering.	255	-166
Front- en backoffice WMO en Jeugd: Overschrijding uitvoeringskosten regionale jeugd door o.a. aanbesteding Jeugd a 166K. Aan inhuur is 41K meer uitgegeven, wat verantwoord wordt onder salarissen.	-206
Uitvoeringskosten WMO: De salariskosten zijn met 263K overschreden. Hier staan inkomsten tegen over van 190K i.v.m. het doorberekenen van het project Proeftuin en inkomsten SPUK complexe problematiek.	-263	190
WMO Woningaanpassingen: Aan salarissen is 231K minder uitgegeven dan begroot. De overschrijding op sec woningaanpassingen is 60K. De uitgaven fluctueren jaarlijks, omdat grotere aanpassingen zich niet elk jaar in dezelfde mate voordoen.	177	-6
WMO Maatschappelijke Begeleiding en Dagbesteding: Op de totale begroting op deze onderdelen is 2,6 miljoen begroot. De werkelijke uitgaven zijn 60K lager.	60
WMO Beschermd Wonen: Aan salarissen is 8K minder uitgegeven dan begroot. De middelen voor het bestedingsplan Zorglandschap WMO zijn voor 176K minder benut dan begroot. Dit bedrag is ook niet onttrokken aan de hieraan verbonden bestemmingsreserve, wat wel begroot stond. Hierdoor heeft dit geen invloed op het totale rekeningresultaat. Aan overige structurele middelen is 82K niet benut. De regionale SPUK IZA is doorgemandateerd aan de deelnemende gemeenten dat leidt tot extra inkomsten dan begroot. Voor 2023 is een overschot gerealiseerd in WMO dat door de centrumgemeente Almere uitgekeerd wordt. Het totale voordeel aan inkomsten ten opzichte van de begroting bedraagt 1.169K.	266	1.169
Overig	-46	-4
Totaal	243	1.183
6O Gezonde leefstijl
Toelichting	Lasten	Baten
Vanuit het amendement ''nadere invulling bestemming Coronareserve'' heeft de raad 100K beschikbaar gesteld voor activiteiten om de sociale ontmoeting tussen jongeren op korte termijn een impuls te geven. Er zijn 3 subsidies verstrekt à €19K. Het restant kan conform amendement in 2024 doelmatig besteed worden.	81
Overig	29
Totaal	110
6P Opgroeien en opvoeden
Toelichting	Lasten	Baten
Toegang Werkwijze en Preventie Jeugd: Aan salarissen is 177K meer uitgeven dan begroot. Op de reguliere uitgaven is 258K minder uitgegeven dan begroot. Voor de lagere incidentele uitgaven is voor het invoeren POH Jeugd GGZ verzocht 100K over te hevelen naar 2024. Aan structurele uitgaven is totaal 157K minder uitgegeven. Hierin zat een voordeel uit voorgaande jaren van 39K. Sec voor 2023 is hierdoor aan structurele lasten 117K minder uitgegeven.	81
Ondersteuning Jeugd PGB: Er wordt zoveel mogelijk ingezet op Ondersteuning ZIN. De ingezette dalende trend voor PGB heeft zich gestabiliseerd in 2023. Hier staan hogere uitgaven bij de Ondersteuning Jeugd ZIN tegenover.	230
Jeugdhulp Lokaal (begeleiding/behandeling/behandeling j-ggz)/kortdurend verblijf): Door de aanpassingen in de IV3 in 2023 zijn er verschuivingen in de begroting van de regionaal ingekochte hulp naar jeugdhulp lokaal (waaronder 1 op 1 begeleiding bij verblijf), waardoor 2022 niet zomaar met 2023 vergeleken kan worden. Voor het jaar 2023 was de prognose voor het resultaat negatief door de kostenstijging die verwacht werd na de lokale aanbesteding en verschuivingen van regionaal naar lokaal. Vanwege een aantal onzekerheden rondom de uitgaven is besloten de begroting 2023 niet op voorhand bij te stellen. Over de stand van zaken jeugdhulp en de financiële consequenties hebben twee beeldvormende raadsvergaderingen plaatsgevonden. Daarin is aangegeven dat de stijging van de tarieven bij gelijkblijvende hulpvraag een groot tekort t.o.v. de begroting tot gevolg zou hebben. In 2023 is een toename van het aantal jeugdigen in zorg met 3,6% geweest. Het aantal declaraties op de jeugdigen in zorg is met 6,9% toegenomen. Vergeleken met 2022 zijn de meeruitgaven in 2023 als volgt te verklaren. Op de lokaal ingekochte zorgvormen is 54% het gevolg van de stijging van het aantal declaraties/toename jeugdigen in zorg en 46% is het gevolg van de tariefstijging. Ons huidige beleid is gericht op het denken vanuit de bedoeling en tijdig te doen wat nodig is. Dat leidt onder meer tot een stijgende inzet op niet gecontracteerd aanbod en inzet van intensieve zorgvormen. Vanaf 2025 is op basis van de Hervormingsagenda een bezuiniging tot 2,2 miljoen in 2027geraamd. Deze is niet waar te maken zonder de instroom in jeugdhulp te begrenzen. Als de instroom/zorgduur niet afneemt, loopt het totale tekort jeugdhulp op tot ruim 5 miljoen in 2028 ten opzichte van de begroting 2023.	-1.198
Jeugdhulp GGZ/LTA/Crisis: Er is een lichte daling zichtbaar in het aantal jeugdigen dat gebruik maakt van de deze voorzieningen. Het gemiddeld ingezette bedrag per jeugdige is ruim 50% gestegen ten opzichte van 2022. Dit heeft twee oorzaken. Het tarief 2023 is ten opzichte van 2022 gestegen met 15% en de zorgintensiteit is in een klein aantal casussen erg groot geweest (bijna een miljoen voor 5 casussen).	-412
Jeugdhulp Pleegzorg/Gezinsgericht/met Verblijf/gesloten plaatsing: Aan salarissen is 32K minder uitgegeven dan begroot. De zorgkosten zijn daarmee met 1.498K overschreden. Het aantal jeugdigen in verblijf is ten opzichte van 2022 niet toegenomen. De kostenstijging wordt dan ook veroorzaakt door een combinatie van stijging van tarieven en toename zorgintensiteit. Het ingezette bedrag per beschikking is 52% toegenomen. De kostenstijging van de verschillende zorgvormen ligt tussen de 19 en 76%. Het aantal jeugdigen in pleegzorg en begeleid wonen (gezinsgericht) is afgenomen in 2023. Het aantal jeugdigen in vormen van behandeld wonen is toegenomen ten opzichte van 2022.	-1.572
Jeugdbescherming/reclassering: Aan salarissen en inhuur is 50K meer uitgegeven dan begroot. De zorgkosten zijn daarmee met 246K overschreden. Het aantal jeugdigen met een maatregel is in totaal redelijk stabiel in vergelijking met 2022. Er is in het derde kwartaal van 2023 een stijging te zien in de OTS >1jr en een daling in de VOTS <1 jr. De definitieve jaarcijfers volgen na april. In de regionale begroting update jeugd 2023 is opgenomen dat de regio al tariefverhoging heeft doorgevoerd voor de begroting 2023, vooruitlopend op extra middelen van het Rijk. De tariefsverhoging heeft meerdere oorzaken: toewerken naar reële tarieven, verlaging van de caseload en meer personele inzet op samenwerking. De kostenstijging per 2023 als gevolg hiervan is gemiddeld 21%.	-250
Overig	11	13
Totaal	-3.110	13

Gemeenten nemen vanaf 2017 een basisset BBV beleidsindicatoren op in de begroting en het jaarverslag voor inzicht en heldere beeldvorming over de beleidsresultaten van de gemeente, en vergelijking van gemeenten onderling.

Via het verplichte dashboard van Waarstaatjegemeente.nl zijn nog meer gegevens beschikbaar. In de onderstaande tabel staan de beleidsindicatoren voor dit programma van onze gemeente met peildatum 12-06-2024.

Indicator	2019	2020	2021	2022	2023	Gemeenten 25.000 - 50.000 inwoners	Bron
% Jongeren met delict voor rechter	1	1	1	1	NB	NB	CBS - Jeugd
Omschrijving	Het percentage jongeren (12-21 jaar) dat met een delict voor de rechter is verschenen. Tot en met 2015 zijn de cijfers van deze indicator afkomstig van het Verwey-Jonker Instituut - Kinderen in Tel. De cijfers vanaf 2016 zijn afkomstig van het CBS.
% Jongeren met jeugdbescherming	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5*	1,1*	CBS - Jeugd
Omschrijving	Jeugdbescherming is een maatregel die de rechter dwingend oplegt. Dat gebeurt als een gezonde en veilige ontwikkeling van een kind of jeugdige wordt bedreigd en vrijwillige hulp niet of niet voldoende helpt. Een kind of jongere wordt dan 'onder toezicht gesteld' of ‘onder voogdij geplaatst’. *Voorlopige cijfers
% Jongeren met jeugdhulp	10,9	10,3	12,6	11,6	12,1*	13,5*	CBS - Jeugd
Omschrijving	Hulp en zorg zoals deze bedoeld en beschreven is in de Jeugdwet (2014), en in natura door de zorgaanbieder is geleverd. PGB gefinancierde hulp en zorg valt hier dus buiten. Het betreft hulp en zorg aan jongeren en hun ouders bij psychische, psychosociale en of gedragsproblemen, een verstandelijke beperking van de jongere, of opvoedingsproblemen van de ouders. Zorg in Natura wordt direct vergoed aan de zorgverlener zonder tussenkomst van de zorggebruiker. In het kader van de jeugdzorg betekent dit dat de hulp rechtstreeks door de gemeente wordt vergoed. Persoonsgebonden budget (PGB) is een geldbedrag waarmee de zorggebruiker zelf zorg, begeleiding, hulp, hulpmiddelen of voorzieningen in kan kopen. Deze wordt verstrekt via de Sociale verzekeringsbank (SVB) maar is ook afkomstig van de gemeente. *Voorlopige cijfers
% Jongeren met jeugdreclassering	0,2	0,3	0,2	0,1	0,2*	NB	CBS - Jeugd
Omschrijving	Jeugdreclassering is een combinatie van begeleiding en controle voor jongeren vanaf 12 jaar, die voor hun 18e verjaardag met de politie of leerplichtambtenaar in aanraking zijn geweest en een proces-verbaal hebben gekregen. Indien de persoonlijkheid van de dader of de omstandigheden waaronder de overtreding of het misdrijf is begaan daartoe aanleiding geven, bijvoorbeeld bij jongvolwassenen met een verstandelijke beperking, kan het jeugdstrafrecht eveneens worden toegepast op jongvolwassenen in de leeftijd 18 tot en met 22 jaar. De jongere krijgt op maat gesneden begeleiding van een jeugdreclasseringswerker om te voorkomen dat hij of zij opnieuw de fout ingaat. Jeugdreclassering kan worden opgelegd door de kinderrechter of de officier van Justitie. Jeugdreclassering kan ook op initiatief van de Raad voor de Kinderbescherming in het vrijwillige kader worden opgestart. *Voorlopige cijfers
% Kinderen in uitkeringsgezin	4	4	4	4	NB	NB	CBS - Beleidsinformatie Jeugd
Omschrijving	Percentage kinderen tot 18 jaar die in een gezin leven dat van een bijstandsuitkering moet rondkomen. Bijstandshuishouden is een huishouden waarvan minimaal één lid een bijstandsuitkering ontvangt. Onder bijstand wordt hier uitkeringen aan huishoudens op grond van de Wet werk en bijstand (WWB, tot 2015) en de Participatiewet (vanaf 2015) en het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004 (Bbz) verstaan. Tot en met 2015 zijn de cijfers van deze indicator afkomstig van het Verwey-Jonker Instituut - Kinderen in Tel. De cijfers vanaf 2016 zijn afkomstig van het CBS.
% Netto arbeidsparticipatie	72,0	72,3	73,0	74,1	74,6	73,4	Verwey Jonker Instituut - Kinderen in Tel
Omschrijving	Het percentage van de werkzame beroepsbevolking ten opzichte van de (potentiële) beroepsbevolking.
% Werkloze jongeren	1	1	1	1	NB	NB	CBS - Jeugd
Omschrijving	Personen van 16 t/m 22 jaar die als werkzoekende staan ingeschreven bij het UWV WERKbedrijf en tegelijkertijd geen baan hebben als werknemer volgens de Polisadministratie. Tot en met 2015 zijn de cijfers van deze indicator afkomstig van het Verwey-Jonker Instituut - Kinderen in Tel. De cijfers vanaf 2016 zijn afkomstig van het CBS.
Aantal banen per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15 - 64 jaar	653,5	652,1	647,5	652,5	NB	NB	LISA
Omschrijving	Onder een baan wordt een vervulde positie verstaan. Dit betreffen zowel fulltimers, parttimers als uitzendkrachten. De indicator betreft het aantal banen per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15 tot en met 64 jaar.
Aantal cliënten met een maatwerkarrangement Wmo per 10.000 inwoners	620	550	550	550	570	686	CBS - Monitor Sociaal Domein WMO
Omschrijving	Aantal per 10.000 inwoners in de betreffende bevolkingsgroep. Een maatwerkarrangement is een vorm van specialistische ondersteuning binnen het kader van de Wmo. Voor de Wmo-gegevens geldt dat het referentiegemiddelde gebaseerd is op 327 deelnemende gemeenten.
Lopende re-integratievoorzieningen per 10.000 inwoners	307,1	228,4	182,1	154,1	151,2	196,1	CBS - Participatiewet
Omschrijving	Het aantal re-integratievoorzieningen, per 10.000 inwoners in de leeftijd van 15-64 jaar.
Personen met een bijstandsuitkering	263,9	319,2	277,9	227,5	211,7	230,3	CBS - Participatiewet
Omschrijving	Het aantal personen met een uitkering op grond van de Wet werk en bijstand (WWB, t/m 2014) en de Participatiewet (vanaf 2015). De uitkeringen (leefgeld) aan personen in een instelling, de elders verzorgden, zijn niet inbegrepen. Ook de uitkeringen aan dak- en thuislozen zijn niet inbegrepen.