Het welbevinden van onze inwoners - nu en in de toekomst - staat centraal voor de gemeente Dronten. Daarvoor hanteren wij brede welvaart als leidend principe. Dit betekent dat financiële keuzes gericht zijn op het creëren van positieve maatschappelijke effecten. Op deze manier wordt Effect Gericht Sturen (EGS) in de praktijk gebracht.
In deze begroting is duidelijk zichtbaar gemaakt welke maatschappelijke effecten voor ons centraal staan en welke factoren daarop van invloed zijn. De tien maatschappelijke effecten zijn gebaseerd op de thema’s van brede welvaart, huidige beleidskaders en de Toekomstvisie Dronten 2050. Ze zijn elk geformuleerd met onze inwoners als vertrekpunt.
De beleidsdoelen die hieruit voortkomen zijn SMART geformuleerd: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdsgebonden. Dit maakt de gemeentelijke ambitie concreter en bespreekbaar. Zo ontstaat ruimte voor het gesprek over wat echt belangrijk is. Welke maatschappelijke problemen zijn het meest urgent? Welke effecten willen we bereiken, en voor wie? De doelstellingen variëren in abstractieniveau: sommigen zijn meer gericht op uitvoering, anderen meer op effecten. Beide niveaus zijn waardevol, omdat ze het gesprek faciliteren over waarom dit doel centraal staat. Hierbij is leidend dat het doel direct of indirect bijdraagt aan één of meerdere maatschappelijke effecten.
Door op deze manier het gesprek te blijven voeren, groeien we verder in verbinding. Omdat we in Dronten samen bouwen aan een samenleving.
In de Perspectiefnota 2026 zijn vijf deelperspectieven gedeeld die het samen verder groeien en verbinden benadrukten. Deze deelperspectieven zijn:
- Gestage groei, met vertrouwen in de toekomst
- Een brug over het ravijn
- Dronten groeit met en voor de samenleving
- Dronten groeit niet alleen voor zichzelf
- Bestuur en organisatie groeien mee
De hoofdlijnen van deze begroting worden ook volgens deze deelperspectieven behandeld, alvorens bij de financiële hoofdlijnen wordt stilgestaan.
1. Gestage groei, met vertrouwen in de toekomst
Dronten heeft een sterke traditie van groei vanuit eigen kracht. Hoewel de vooruitzichten positief zijn, zijn we ons bewust van de uitdagingen die gepaard gaan met de ambitieuze groeiopgave. De groei van Dronten is zowel in ruimtelijke als sociale zin een opgave. Het vraagt een integrale benadering en voldoende financiële slagkracht om alle ambities te kunnen verwezenlijken, waarbij externe factoren ook een grote rol zullen spelen. In 2026 zetten we concrete stappen om toekomstbestendig te groeien, waarbij het besef is dat enige wendbaarheid daarbij gewenst zal zijn.
Vanuit de bouwopgave werken we aan een gedoseerde en passende uitbreiding van de woningvoorraad naar ruim 21.000 woningen in 2029. Conform afspraak met het ministerie worden 300 modulaire woningen uiterlijk eind 2027 opgeleverd, waar mogelijk eerder. We geven daarmee uitvoering aan de woonagenda en voeren de regie op het gehele portfolio van woningbouwprojecten. Dit resulteert in de realisatie van een gevarieerd woningaanbod dat aansluit bij de woonwaarden van gemeente Dronten.
Deze groei vraagt ook om investeringen in maatschappelijke voorzieningen. Zo wordt gewerkt aan de realisatie van nieuwe kindcentra in Dronten en Swifterbant, uitbreiding van het scholencomplex in Dronten-West en de nieuwbouw van het Copernicus College, de Praktijkschool en het Ichthus College.
Daarnaast zetten we in op een duurzame en gezonde leefomgeving. Het Warmteprogramma, Circulair beleidskader en de herijking van de Transitievisie Nieuwe Warmte dragen eraan bij om zowel het aardgasverbruik als CO2-uitstoot te reduceren.
Een groeiende gemeente vraagt bovendien om aandacht te houden voor een toegankelijke en veilige leefomgeving. Daarom wordt onder andere geïnvesteerd in uitbreiding van fietsenstallingen bij het station en wordt bij De Boeg de verkeerssituatie voor fietsers verbeterd.
Voor een duurzame lokale economie richten we ons op het versterken van het vestigingsklimaat, het MKB en benutten we lokale kracht. We richten ons op een toename van bedrijfsvestigingen en banen, en investeren in de ontwikkeling van werklocaties in alle drie de kernen. Ook wordt gewerkt aan het verbeteren van de winkelstructuur en het toeristisch en agrarisch profiel van Dronten, zodat economische groei hand in hand gaat met leefbaarheid.
2. Een brug over het ravijn
Met de Meicirculaire 2025 heeft het Rijk de financiële impact van de ravijnjaren voor de komende twee jaar verzacht en hiermee verschoven naar 2028-2029. Dit is ook zichtbaar in onze begroting van 2026, waarbij voor deze jaren nog een financiële uitdaging staat. Dit heeft de aanpak bij deze begroting niet veranderd. We zetten in op de robuuste, koersvaste aanpak, waarbij realisme, flexibiliteit en effectiviteit centraal staan. We kijken daarom met vertrouwen naar de toekomst en investeren juist in het verder professionaliseren en toekomstbestendig maken van de gemeentelijke organisatie. De ontwikkelingen in de Rijksfinancieringen hebben zeker onze aandacht, maar leiden ons niet af van onze koers. De gemeente is financieel gezond en investeert in het welbevinden van onze inwoners.
Om de ingezette koers vast te houden en de financiële gezondheid ook op langere termijn te waarborgen, heeft het college aan de organisatie opdracht gegeven een voorstel uit te werken dat inzichtelijk maakt waar extra structurele beheersbaarheid, uitvoerbaarheid en bestuurlijke sturing binnen de organisatie nodig is om te komen tot een sluitende begroting. De uitwerking van deze opdracht richt zich nadrukkelijk op het verschaffen van inzicht, handelingsopties en sturingsinformatie. Daarbij ligt de focus enerzijds op het realiseren van een sluitende begroting, anderzijds op het identificeren en creëren van mogelijkheden voor structurele ruimte binnen de begroting.
Onze blik vooruit is gericht op de gemeente van 60.000 inwoners die we willen worden, tegelijkertijd dragen we nu de verantwoordelijkheid voor het beheren van een samenleving van ruim 45.000 inwoners. De voortgang die wordt gemaakt met de vernieuwingen van onder andere schoolgebouwen, bijhorende sportaccommodaties, verouderde infrastructuur en andere maatschappelijke voorzieningen, sluiten we aan bij de veranderende behoeftes van onze inwoners. In 2026 zullen meerdere grotere investeringsopgaven worden geconcretiseerd en ter besluitvorming aan de raad worden voorgelegd.
Op termijn wordt vreemd vermogen aangetrokken om de investeringen mogelijk te blijven maken. Ook na het aantrekken van dit vreemd vermogen blijft onze financiële positie gezond. Om de financiële gezondheid verder te waarborgen, wordt ingezet op het versterken van de controlfunctie. De doorontwikkeling van de rechtmatigheid, doelmatigheid en interne beheersing zal het sturen op risicobeheersing verder verbeteren. Hiermee wordt het voeren van een langdurig begrotingsdiscipline ondersteund, wat Dronten richting 2050 helpt om de ambitieuze doelstelling van 60.000 inwoners succesvol te realiseren.
3. Dronten groeit met en voor de samenleving
Groei is pas waardevol als iedereen mee kan doen. In dit perspectief staat het sociale fundament centraal. In lijn met het door de raad vastgestelde sociaal beleidskader ‘Mensen maken de samenleving’ wordt nadrukkelijk de beweging naar de samenleving gemaakt en ingezet op het realiseren van bestaanszekerheid, kansengelijkheid en gezondheid. Participatie vormt hierin een sleutelbegrip: het gaat niet alleen om samenwerking met inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties, maar ook om een gemeentelijke organisatie die wendbaar is, faciliteert, en handelt vanuit het perspectief van onze inwoners. Want zonder een sterke sociale basis is kwantitatieve groei niet houdbaar.
De Sociaal Perspectiefstudie die in 2026 gereed moet zijn, biedt inzicht in de unieke gemeenschappen van Dronten en wat dit betekent voor het bouwen aan een samenleving. Deze kennis helpt om sociaal beleid en fysieke planvorming met elkaar te verbinden, met oog voor de sociale kwaliteit en toekomstige ontwikkeling van onze samenleving. Tegelijkertijd vormt de Omgevingsvisie die volop in ontwikkeling is in 2026 het strategisch kompas dat de verbinding tussen sociaal en fysiek borgt.
Vanuit het sociaal domein zetten we in op het versterken van de bestaanszekerheid via ondersteuning van minima, arbeidsparticipatie, inburgering en jeugdhulp. We verbeteren de functie van multifunctionele gebouwen als ontmoetingsplekken en versterken de sociale basis via gebiedsgericht werken. In 2026 wordt onder andere gewerkt aan de verdere professionalisering van de samenwerking met De Meerpaal en het versterken van de toegang tot onze maatschappelijke voorzieningen.
Investeren in gelijke kansen voor kinderen is essentieel voor een samenleving waarin inwoners bestaanszekerheid ervaren. In lijn met de landelijke Hervormingsagenda en de vernieuwde Jeugdwet werken wij aan een effectiever en duurzamer jeugdstelsel. We focussen ons op het versterken van de sociale en pedagogische basis, het opschalen van beschikkingsvrije ondersteuning en het vergroten van grip op de complexe jeugdhulp en specialistische zorg. Deze hervormingen brengen forse financiële opgaven met zich mee waarvoor momenteel onvoldoende structurele compensatie vanuit het Rijk beschikbaar is. Desondanks kiest Dronten ervoor om hierin te investeren, omdat het noodzakelijk is om kinderen gelijke kansen te blijven bieden door goede toegang tot onderwijs en zorg. Zo investeren we in het welzijn van onze jeugd, en daarmee in de toekomst van onze samenleving.
Ook wordt gewerkt aan een gezonde samenleving via een toegankelijke, beweegvriendelijke en gezonde leefomgeving die uitnodigt tot ontmoeting, ontwikkeling en ontspanning. We investeren in speelvoorzieningen en ontmoetingsplekken voor jongeren. Tegelijkertijd zetten we in op het versterken van het verenigingsleven en het verbeteren van sportaccommodaties. Buurtsportcoaches en het Centrum voor Verenigingsondersteuning (CVO) spelen hierin een verbindende rol. Daarnaast krijgt cultuur volop aandacht. We willen de culturele infrastructuur versterken en het cultuuraanbod uitbreiden. De Meerpaal en bibliotheken spelen hierin een cruciale rol. De kaders hiervoor zullen in de Cultuurnota worden vastgesteld.
Tegelijkertijd zetten we in op het bevorderen van kansengelijkheid. We versterken de inzet op voor- en vroegschoolse educatie (VVE), investeren in taalstimulering, ouderbetrokkenheid en het voorkomen van laaggeletterdheid. Ook wordt gewerkt aan de doorgaande lijn tussen peuteropvang en basisonderwijs, zodat kinderen met een risico op achterstanden tijdig passende ondersteuning krijgen.
Verder richten we ons erop dat inwoners zich gezond voelen. We hebben speciale aandacht voor mentale gezondheid en preventie. Het versterken van de samenwerking met partners zoals GGD Flevoland, scholen en welzijnsorganisaties is belangrijk voor gezondheidsbevordering, preventie (voorkomen van roken, vapen en overmatig alcoholgebruik) en de doorontwikkeling van lokaal maatwerk.
Een stevig sociaal fundament is essentieel om de groei van onze gemeente op een verantwoorde manier vorm te geven. Ze vormen de basis waarop Dronten verder kan bouwen.
4. Dronten groeit niet alleen voor zichzelf
Dronten maakt deel uit van een groter geheel. Onze groeiopgave raakt regionale, provinciale, landelijke en zelfs globale opgaven. Het is daarom van belang dat we als gemeente en organisatie in verbinding staan met onze omgeving, actief de samenwerking zoeken met vitale partners en verantwoordelijkheid nemen vanuit onze positie in de regio.
We dragen bij aan nationale en regionale duurzaamheidsdoelen, onder andere via CO2-reductie, circulaire economie en milieubeheer. In 2026 wordt gewerkt aan de herijking van het Warmteprogramma, de zonvisie en het circulaire beleidskader. Ook wordt de focus gelegd op afvalscheiding, energiebesparing en klimaatadaptatie.
De gemeente is bereid om een actieve rol te spelen in het aanpakken van bredere problemen en bij te dragen aan de gezamenlijke groei van Nederland, maar kan dit niet alleen.
Zo wordt de uitbreiding van de woningvoorraad in Dronten-Zuid aangepakt in samenwerking met Rijksoverheid, regionale stakeholders en private partners zodat zowel het lokale als nationale belang wordt gediend. Hierdoor kunnen wij er voor zorgen dat de financiële risico’s die gepaard gaan met deze groeiopgave eerlijk(er) verdeeld zijn.
Voor het verbeteren van een gezonde leefomgeving voor mens, plant en dier kijken we breder dan wat lokaal nodig is. Het versterken van de biodiversiteit, een natuur inclusieve inrichting en beheer van de openbare ruimte en het behoud en versterking van ecologische structuren krijgt van ons de nodige aandacht. De lokale kansen die onze omgeving bieden worden daardoor benut.
Ook zorgt de strategische positionering, regionale samenwerking (met de verbonden partijen) voor een verdere ontwikkeling van de Drontense samenleving. Dronten groeit in verbondenheid – met oog voor de regio, de planeet en toekomstige generaties.
5. Bestuur en organisatie groeien mee
De groei van Dronten, zowel van de gemeenschap als van de gemeente zelf, vereist van bestuur en organisatie om in gelijke mate mee te ontwikkelen. Groei begint met een visie en de bereidheid om nieuwe wegen in te slaan; het is een kans om te leren en ons aan te passen aan de opgaven van een gemeente die toewerkt naar 60.000 inwoners. We zetten in op strategisch inzicht en flexibiliteit van organisatie en gemeentebestuur, zodat de aandacht blijvend ligt op de kwalitatieve groei (wat voor een samenleving willen we zijn) in plaats van kwantitatieve groei, terwijl we oog houden op de uitdagingen van vandaag.
De vijf strategische lijnen voor de organisatie – Dronten 2050, Versterkte sturing, Regionale samenwerking, Professionalisering en Een sterke basis – worden verder uitgewerkt in het concernplan. Het concernplan is voor de organisatie een belangrijk sturingsinstrument om de ontwikkeling vorm te geven. De vijf strategische lijnen zijn terug te vinden in alle aspecten van deze begroting. Het opgavegericht kunnen werken, aandacht voor zowel groei als beheer en de zichtbare vertaling van brede welvaart in onze maatschappelijke effecten zijn daar voorbeelden van. Ook de investeringen in de passende bedrijfsvoering, die de digitale transformatie en het effectiever en efficiënter werken een verdere impuls zullen geven, zijn gericht om de kwalitatieve groei van onze gemeente te waarborgen. Daarmee houden we vast aan de ingezette lijn van een fundamentele herziening van de organisatie en werkwijze.