Programma 1 Veiligheid

Crisisbeheersing is het geheel van maatregelen en voorzieningen, met inbegrip van de voorbereiding daarop, dat het gemeentebestuur of het bestuur van een Veiligheidsregio in een crisis ter handhaving van de openbare orde neemt. Het programma omvat alle activiteiten die hierop gericht zijn. Er is een goede samenwerking tussen de gemeenten in Flevoland, de Veiligheidsregio Flevoland, de politie-eenheid Midden-Nederland en andere (overheids-)diensten op bestuurlijk en ambtelijk niveau. Door de goede samenwerking en een goede voorbereiding binnen deze organisatie voldoen we aan de wettelijk voorgeschreven en de bestuurlijk vastgestelde taken. Hierdoor kunnen we de inwoners en bezoekers van Flevoland voldoende fysieke veiligheid bieden. De vier kolommen (gemeenten, politie, brandweer en GHOR (geneeskundige zorg)) werken multidisciplinair samen met defensie, waterschappen, ministeries, provincies en Rijkswaterstaat aan veiligheid voor, tijdens en na een ramp of crisis. Hierbij wordt ook een beroep gedaan op het veiligheidsbewustzijn en zelfredzaamheid bij de burger. 

Ontwikkelingen
We worden steeds vaker geconfronteerd met een opeenvolging van crises. Waar een crisis voorheen meestal een duidelijk start- en eindpunt had, zien we nu crises zonder duidelijk einde. De crisisbeheersing krijgt daarmee een minder projectmatig en meer procesmatig karakter, wat vraagt om aanpassingsvermogen, veerkracht en pragmatisme. Door de toenemende complexiteit van een mogelijke crises wordt het steeds duidelijker dat crisismanagement een brede maatschappelijke verantwoordelijkheid is en niet alleen berust bij een gemeente of veiligheidsregio. Op regionaal niveau werken de veiligheidsregio’s Flevoland en Gooi & Vechtstreek nauw samen op basis van een samenwerkingsovereenkomst. In de komende jaren wordt verkend hoe de samenwerking verder versterkt kan worden. Daarbij wordt ook het vraagstuk rondom de toekomstbestendige brandweer verder opgepakt. 

SMART doel vervalt i.v.m. wettelijke taak.

Het voorkomen en bestrijden van rampen en crises vraagt om een goed ingerichte gemeentelijke crisisorganisatie, waarin alle crisisfuncties ingevuld worden door vakbekwame functionarissen. Daarvoor continueren we in 2025 het opleiden, trainen en oefen (OTO) programma waarmee we verder bouwen aan een toekomstbestendige crisisorganisatie. Hierbij leggen we o.a. de focus op de impact van de toenemende digitalisering op het voorkomen en bestrijden van incidenten. 

Door verloop van personeel blijft een goede bezetting van onze crisisorganisatie een continu aandachtspunt. Daardoor zal het werven en opleiden van nieuwe medewerkers voor de verschillende crisisfuncties ook de komende jaren extra inzet en aandacht blijven vragen. Verder introduceren we in 2025 een crisisapp om het alarmeren, informeren en communiceren binnen de crisisorganisatie te optimaliseren. Ook wordt er een vervolg gegeven aan de eerder georganiseerde scenariosessie in het kader van het IVB 2024-2027.

Ook regionaal staan de komende jaren in het teken van de versterking van de rampen-en crisisbestrijding. Hiervoor wordt in de periode 2023-2026 extra geld vrijgemaakt door het ministerie van Justitie en Veiligheid. Onderdeel van deze versterking is het regionaal ontwikkelen en uitrollen van een nieuwe beleidsplan Veiligheidsregio en Dekkingsplan Brandweer. 

Inhoud
Dit pakket bestaat uit activiteiten die toezien op preventie en handhaving van veiligheidsaspecten in de publieke ruimte of persoonlijke levenssfeer van mens en dier. Hierbij moet gedacht worden aan actiepunten uit het Integraal Veiligheidsbeleid en toezicht- en handhavingstaken in het kader van de openbare orde en veiligheid en dierenbescherming.

Voor toezicht en handhaving wordt uitvoering gegeven aan het uitvoeringsprogramma VTH 2024. Hierbij moet gedacht worden aan de inzet van Boa’s en toezichthouders, toepassing en verdere uitrol van de Wet Bibob en de (bestuurlijke) aanpak in de strijd tegen de georganiseerde criminaliteit, controle op de naleving van verleende vergunningen, bijvoorbeeld bij evenementen en de Alcoholwet, en het uitvoeren van integrale handhavingscontroles zoals VIBE.

Ontwikkelingen
De komende jaren zien we diverse ontwikkelingen op ons afkomen. Denk bijvoorbeeld aan de toenemende digitalisering, de opkomst van nieuwe vormen van ondermijnende criminaliteit, complexer wordende casuïstiek en de groeiende polarisatie in onze samenleving. Het valt daarbij op dat de diverse veiligheidsthema’s steeds meer met elkaar verweven raken. Zo kan het uitvallen van digitale systemen grote gevolgen hebben voor de openbare orde en de inzet van de crisisorganisatie, komen kwetsbare jongeren via internet sneller in aanraking met criminele activiteiten en hebben armoede en de afnemende sociale cohesie invloed op de zelfredzaamheid van onze inwoners. 

1. In 2025 beoordelen onze inwoners de leefbaarheid in onze gemeente gemiddeld met een 7,6.
2. In 2025 is de meldingsbereidheid van slachtoffers van gedigitaliseerde criminaliteit en cybercrime met 5% gestegen t.o.v. 2019.
3. In 2025 zijn de voedingsbodem en gelegenheidsstructuren voor ondermijnende criminaliteit in onze gemeente verminderd. 
4. In 2025 verlopen de grote en kleine evenementen goed en veilig.

De essentie van dit programma is het waarborgen van een veilige woon- en leefomgeving voor onze inwoners. Hierbij ligt de focus de komende vier jaar op de thema’s ‘cybercrime en digitale veiligheid’, ‘ondermijning’,  ‘maatschappelijke onrust’, ‘zorg & veiligheid’ en ‘evenementen’ en ‘crisisorganisatie’, zoals beschreven in het recent vastgestelde Integraal Veiligheidsbeleid 2024-2027. Dit doen we niet alleen, maar in nauwe samenwerking met het Openbaar Ministerie (OM), de politie en een breed scala van veiligheidspartners. 

In 2019 beoordeelden onze inwoners de leefbaarheid in de gemeente met een 7,6. Het veiligheidsgevoel laat zich lastig sturen en is snel (negatief) beïnvloedbaar door een incident of aangrijpende gebeurtenis. Desondanks streven we met de focus op de hierboven benoemde thema’s naar het handhaven van het huidige niveau van het veiligheidsgevoel. 

Cybercrime en digitale veiligheid
De dreiging van cybercriminelen heeft inmiddels een permanent karakter gekregen en zal niet meer verdwijnen. Om onze inwoners hier zo goed mogelijk tegen te beschermen zetten we vooral in op voorlichting en preventie, om zo de bewustwording en weerbaarheid te vergroten. In 2025 gaan we aan de slag met een doelgroepgerichte aanpak, met extra aandacht voor ouderen, ondernemers en jongeren. Dit doen we zowel op lokaal als op regionaal niveau binnen de Flevolandse werkgroep digitale veiligheid. Met deze aanpak zetten we ook in op het vergroten van de meldingsbereidheid van slachtoffers van gedigitaliseerde criminaliteit en cybercrime. Een deel van de slachtoffers doet uit schaamte of onwetendheid geen melding of aangifte. De huidige (politie)cijfers geven daardoor een vertekenend beeld van de werkelijke omvang van de gedigitaliseerde criminaliteit en cybercrime.

Ondermijning
In de afgelopen jaren hebben we samen met onze partners een stevige aanpak voor het bestrijden van ondermijnende criminaliteit neergezet. In 2025 ligt de focus op het consolideren en waar nodig verder uitbouwen van de bestaande aanpak, met als doel om de voedingsbodem en gelegenheidsstructuren voor ondermijnende criminaliteit in onze gemeente te verminderen. Het effect van deze aanpak is lastig te monitoren, omdat je immers niet kan meten wat niet zichtbaar is. Om wel iets te kunnen zeggen over het beoogde effect, kijken we in 2025 naar de volgende indicatoren: het aantal opgepakte casussen, binnengekomen signalen/meldingen, uitgevoerde integrale controles en het beschikbare bestuurlijke instrumentarium.

In 2025 geven we prioriteit aan het maken van een start om de afspraken uit de Flevolandse Norm 2.0 in de Lokale Aanpak ondermijning te laten landen; de aanpak van jonge aanwas n.a.v. de resultaten van het project Straatwaarde(n) en het versterken van de weerbaarheid van het buitengebied. Ook blijven we onverminderd inzetten op het vergroten van de bewustwording (intern en extern) en het versterken van de samenwerking met andere gemeenten rondom het thema mensenhandel. 

Maatschappelijke onrust 
In de afgelopen jaren zien we de gevoelens van onvrede en polarisatie in de samenleving toenemen. Maatschappelijke onrust kan ontstaan vanuit landelijke ontwikkelingen, zoals bij de boerenprotesten, maar ook heel lokaal in een specifieke straat of wijk door een incident of gebeurtenis. Maatschappelijke onrust heeft daardoor vaak een negatieve impact op de leefbaarheid en het veiligheidsgevoel van onze inwoners. 

We focussen op het voorkomen van onrust en het zo snel mogelijk herstellen van de rust wanneer dit niet lukt. Om dit te bevorderen verkennen we in 2025 de mogelijkheden voor het opstarten van een zogenaamd Bondgenotennetwerk. Deze methodiek creëert, via sleutelfiguren, een sterke verbinding tussen overheid, politie en inwoners om maatschappelijke onrust te voorkomen of beheersbaar te maken. Daarnaast blijven we alert op signalen van polarisatie en radicalisering.

Zorg & Veiligheid
Het blijkt dat een klein deel van de jongeren in onze gemeente zorgt voor serieuze overlast en dat de traditionele aanpak weinig effect heeft op deze zogeheten groep ‘2% jeugd’. In 2025 zetten we daarom in op het (verder) ontwikkelen van een op maat gemaakte aanpak met specifieke interventies. Het structureel inzetten van het straathoekwerk is hier een voorbeeld van. 

Hiermee beogen we te voorkomen dat jongeren in risicoposities betrokken raken bij criminaliteit en de jongeren die hier al wel bij betrokken zijn, te ondersteunen in het stopzetten van een criminele carrière. 
Daarnaast continueren we de focus op het leveren van maatwerk met behulp van de Persoonsgebonden aanpak (PGA) en hebben we oog voor mensen met meervoudige problematiek die niet goed binnen een enkel hokje passen. Doel van deze inzet is het waarborgen van een veilige woon- en leefomgeving voor onze inwoners. 

Evenementen
We streven naar een goed en veilig verloop van de grote en kleine evenementen in onze gemeente. Hiervoor zetten we in op het minimaliseren van incidenten, overtredingen, geluids- en verkeershinder en het borgen van veilige constructies op de evenementenlocaties. Het is van belang om ook in de toekomst snel en flexibel in te kunnen spelen op de snelle ontwikkelingen binnen het dynamische speelveld van de evenementensector. Dit vraagt om een herijking van het gemeentelijke evenementenbeleid, waarvan het streven is om deze in 2025 af te ronden. Ook de ontwikkeling van locatieprofielen maakt onderdeel uit van dit proces. Vanuit het oogpunt van veiligheid dragen locatieprofielen bij aan het verminderen van risico’s op overlast, onveilige situaties en ecologische schade. Daarnaast is het van belang om als gemeente te faciliteren in het vergroten en verbeteren van de kennis van vrijwilligers en evenementenorganisatoren. Dit draagt bij aan het veilig organiseren van zowel grote als kleine evenementen. 

Gemeenten nemen vanaf 2017 een basisset  BBV beleidsindicatoren  op in de begroting en het jaarverslag voor inzicht en heldere beeldvorming over de beleidsresultaten van de gemeente, en vergelijking van gemeenten onderling.

Via het verplichte dashboard van Waarstaatjegemeente.nl zijn nog meer gegevens beschikbaar. In de onderstaande tabel staan de beleidsindicatoren voor dit programma van onze gemeente met peildatum 04-09-2024.