Programma 6 Sociaal domein

Omschrijving (toelichting)

Op basis van de huidige programmastructuur is wijk- en buurtbeheer onderdeel van pakket L van programma 6. Wijk- en buurtbeheer is verantwoord onder pakket M3 van programma 6. Inhoudelijk verwijzen wij u hiervoor daarom graag door naar pakket M3.

De overige taken uit pakket L staan in programma 5. Inhoudelijk verwijzen wij u hiervoor daarom graag door naar programma 5.

Omschrijving (toelichting)

Onze ambitie is dat iedereen actief deelneemt aan de samenleving. Dit kan via een betaalde baan, vrijwilligerswerk, of op een andere manier die betekenisvol is voor de inwoner. Door deelname wordt sociale uitsluiting tegengegaan, groeit de verbondenheid tussen mensen en neemt het gevoel van eigenwaarde en gelijkheid toe. Bovendien helpt het inwoners om zelfstandiger te worden en minder afhankelijk van sociale voorzieningen, waardoor ze meer controle krijgen over hun eigen leven en keuzes.

Het bieden van kansen op een passende werkplek is hierbij van groot belang. Dit draagt niet alleen bij aan het vermogen van mensen om in hun eigen levensonderhoud te voorzien, maar versterkt ook hun positie binnen de maatschappij. Voor inwoners die (tijdelijk) niet financieel zelfredzaam zijn, bieden we ondersteuning om grip te krijgen op hun situatie. Zo kunnen zij volwaardig deelnemen aan de samenleving en uiteindelijk hun zelfredzaamheid herwinnen. Op deze manier willen we bijdragen aan een inclusieve samenleving waarin iedereen naar eigen mogelijkheden kan meedoen. 

Omschrijving (toelichting)

1. Meer inwoners met een uitkering op grond van de Participatiewet hebben betaald werk of doen op een andere wijze mee in de samenleving naar vermogen;
2. Meer jongeren die een uitkering op grond van de Participatiewet ontvangen, stromen uit naar school naar het maximaal mogelijke niveau, mits zij leerbaar zijn (afstemming met opgroeien en opvoeden);
3. Meer huishoudens met een minimuminkomen zijn in beeld en maken gebruik van voorzieningen (voor meer info zie format pakket 6N zelfredzaamheid en eigen mogelijkheden);
4. Statushouders zijn in toenemende mate geïntegreerd (voor meer info zie format pakket 6M4 Participatie (statushouders)).

Omschrijving (toelichting)

Gemeentelijke uitkeringen en arbeidsparticipatie                                             
Het aantal gemeentelijke uitkeringen (algemene bijstand, Bbz, IOAW en IOAZ) is in 2024 licht gedaald ten opzichte van 2023. Op 1 januari 2024 waren er 536 uitkeringen, terwijl dit aantal op 31 december 2024 was afgenomen tot 519.
In 2024 zijn 33 inwoners uitgestroomd naar betaald werk. Daarnaast waren op 31 december 2024 in totaal 67 inwoners werkzaam met ondersteuning van een loonkostensubsidie en werkten 20 inwoners op een beschutte werkplek. 

Uitvoeringsplan SUWI 2023-2024
In 2024 is voortgebouwd op het SUWI-uitvoeringsplan van 2022. Een regionale werkgroep met beleidsadviseurs, UWV en accountmanagers werk, werkte aan de actie-agenda en startte een marktbewerkingsplan. Ook is er periodiek afstemming geweest over de voortgang van de transitie naar het Regionaal Werk Centrum. 

Regionaal Werkcentrum (RWC)
In de zomer van 2024 startte het project voor een RWC in Flevoland. Onder leiding van een kwartiermaker werkt een brede werkgroep, bestaande uit UWV, vijf Flevolandse gemeenten, SBB, onderwijsinstellingen en sociale partners aan de realisatie van een inrichtingsplan dat naar verwachting in het voorjaar van 2025 gereed is. 

Samenwerking Regionaal Werkbedrijf Flevoland (RWF)
In december 2024 is de samenwerking binnen het RWF officieel vastgelegd. Gemeenten, onderwijsinstellingen, werkgevers-en werknemersorganisaties, UWV en de provincie werken samen aan een duurzame en inclusieve arbeidsmarkt. De nieuwe overeenkomst vervangt de intentieverklaring uit 2014 en legt concrete afspraken vast. 

Het RWF ondersteunt werkenden, werkzoekenden en werkgevers met loopbaanontwikkeling, bemiddeling en inclusief werkgeverschap. Het Leerwerkloket (LWL) en het Regionaal Mobiliteitsteam (RMT) hebben in 2024 respectievelijk 36 en 35 inwoners uit Dronten geholpen met een loopbaanvraagstuk. Daarnaast heeft het Werkgeversservicepunt (WSP) circa 60 werkgevers in Dronten ondersteund bij een personeelsvraagstuk. 

Plan van aanpak jeugdwerkloosheid voor jongeren tot 27 jaar vanuit RWF
In het kader van het regionale actieplan jeugdwerkloosheid is bij het RWF een aanvraag ingediend voor financiering, gericht op de bestrijding van jeugdwerkloosheid. De aangevraagde middelen zijn toegekend en in 2024 is gestart met de uitvoering. Vanuit deze middelen is een extra consulent ingezet om deze doelgroep beter te ondersteunen.

KlusTraject (Kluswinkel Dronten)
In november 2024 is de Kluswinkel Dronten van start gegaan, een initiatief in samenwerking met woningbouwvereniging OFW en Impact. De Kluswinkel ondersteunt inwoners van OFW-woningen bij woning- en tuinonderhoud. Binnen dit traject werken mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, die deelnemen aan een re-integratietraject richting werk. Onder begeleiding van een voorman doen zij ervaring op in het vak van klusjesman en leren zij omgaan met klanten. In de laatste weken van 2024 zijn 6 woningen/tuinen door het team van de Kluswinkel aangepakt.

Bestandsanalyse
In 2024 zijn de mogelijkheden van inwoners met een grote afstand tot de arbeidsmarkt beter in kaart gebracht. De doelgroep is geanalyseerd en in het laatste kwartaal zijn specifiek inwoners gescreend die als onbemiddelbaar waren aangemerkt.

Dit heeft geleid tot beter inzicht in de samenstelling van het bestand en de rechtmatigheid van vrijstellingen. Twijfelgevallen zijn opnieuw beoordeeld, en voor 19 dossiers is een medisch onderzoek uitgevoerd. De resultaten hiervan bieden gerichtere ondersteuning en maken nieuwe stappen richting participatie mogelijk. 

Participatiewet in balans
De Participatiewet in balans richt zich op een mensgerichte en uitvoerbare toepassing van de wet, waarbij de inwoner centraal staat en de gemeenten meer ruimte krijgen voor maatwerk. Het afgelopen jaar is geïnvesteerd in teamontwikkeling, procesoptimalisatie en verbeterede communicatie naar inwoners. Trainingen en casuïstiekbesprekingen zijn gestart om de uitvoering te versterken. Daarnaast is de samenwerking binnen het sociaal domein verbeterd en is de Omgekeerde Toets verder geborgd. Ook zijn caseloadgesprekken geïntroduceerd en is gewerkt aan de inzet van ervaringsdeskundigen. 

Minima ondersteunende regelingen
Ook in 2024 was armoedebestrijding een kernopgave van het college. De kadernotitie en het actieplan armoedebestrijding benoemt twee maatschappelijke effecten: iedereen heeft in ieder geval een minimale inkomenszekerheid en iedereen kan mee blijven doen. 

Voorzieningenwijzer
Voortzetting van de pilot De VoorzieningenWijzer, in samenwerking met OFW en MDF tot november 2025. Deze inzet is erop gericht inwoners op eenvoudige wijze inzicht te geven waar zij recht op hebben, zowel digitaal als via een (keukentafel)gesprek. In 2024 zijn er 356 bezoekers geweest op www.datgeldtvoormij.nl/dronten, waarvan er 137 checks zijn voltooid.

Witgoedregeling 2024-2025
In Q2 2024 is de witgoedregeling geëvalueerd. De conclusie is dat de regeling goed is verlopen en dat deze regeling ongewijzigd kan worden voortgezet. Er zijn 155 aanvragen binnengekomen, waarvan er op 31 december 2024 134 zijn toegekend. Aansluitend op de regeling van 2023-2024 is op 1 november 2024 de regeling 2024-2025 in werking getreden.

Aanpassing inkomensgrens bijzondere bijstand
Eind 2023 is door het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) een minima-effectrapportage opgeleverd. Het Nibud heeft geadviseerd om de inkomensgrenzen van regelingen te verhogen naar 120 project van de geldende uitkeringsnorm. Ook adviseerde het Nibud om het draagkrachtpercentage bij de bijzondere bijstand lager vast te stellen. Deze adviezen zijn overgenomen en hebben geleid tot een aanpassing van de beleidsregels per 1 januari 2024.

Collectieve zorgverzekering minima
Door het Nibud is geadviseerd om de collectieve zorgverzekering voor deze huishoudens in stand te houden. In juni 2024 is het contract met N.V. Univé Zorg verlengd tot en met 31 december 2025.

Omschrijving (toelichting)

Als gemeente Dronten dragen wij de verantwoordelijkheid voor de integratie van inburgeringsplichtigen die zich in onze gemeente hebben gevestigd. We zijn verantwoordelijk voor de huisvesting van statushouders en sinds de invoering van de Wet inburgering 2021, per 1 januari 2022, hebben we de regierol gekregen in het bieden van een integraal en samenhangend inburgeringsaanbod. De wet stelt de participatie van inburgeringsplichtigen in de samenleving als hoofddoel, waarbij de nadruk ligt op het bevorderen van werkgelegenheid en maatschappelijke deelname. Dit doel realiseren wij in nauwe samenwerking met lokale partners, waarbij we streven naar een traject dat de inburgeringsplichtigen zo snel mogelijk begeleidt naar zelfstandig functioneren in onze samenleving.

Daarnaast nemen we als gemeente Dronten onze verantwoordelijkheid in de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. In 2024 hebben wij opvang geboden aan 194 Oekraïense ontheemden in onze gemeente. 

Omschrijving (toelichting)

1. 80% van alle Drontense inburgeringsplichtigen heeft binnen een periode van 10 weken, vanaf de datum inschrijving gemeente, een persoonlijk Plan Inburgering en Participatie (PIP);
2. 80% van alle Drontense inburgeringsplichtigen behaalt het inburgeringsexamen binnen de gestelde termijn van drie jaar;
3. 70% van alle Drontense inburgeringsplichtigen werkt binnen 1 jaar na datum inschrijving gemeente ‘naar vermogen’;
4. 80% van alle Drontense inburgeringsplichtige is binnen 18 maanden na datum inschrijving gemeente geïntegreerd in de Drontense samenleving.

Omschrijving (toelichting)

Opvang Oekraïense ontheemden
Sinds 2022 is er oorlog in Oekraïne. Deze oorlog heeft een grote vluchtelingenstroom op gang gebracht. In het jaar 2024 hadden we twee opvanglocaties: Europarcs Zuiderzee met 74 opvangplekken en De Rede 60 met 120 opvangplekken.

In de gemeentelijke opvang (GOO) heeft de gemeente naast het verstrekken van de wettelijke verplichte onderdelen, zoals onderdak en leefgeld, Nederlandse taallessen aangeboden aan de Oekraïense ontheemden die daarin geïnteresseerd waren. Ook is er een psycholoog ingehuurd om ondersteuning te bieden bij de verwerking van trauma’s en andere psychische problemen. Deze inhuur wordt in 2025 gecontinueerd.

Sinds juli 2024 kunnen gemeenten een eigen bijdrage vragen aan Oekraïense ontheemden die in de gemeentelijke opvang zitten en eigen inkomsten hebben. Gemeenten kregen zes maanden de tijd (tot 1 januari 2025) om deze regeling te implementeren. Sinds 1 oktober 2024 zijn we gestart met het innen van de eigen bijdrage. De hoogte van de eigen bijdrage is landelijk vastgesteld. Een volwassen persoon (18 jaar of ouder) met een eigen inkomen betaalt €105. Als het gezin bestaat uit twee volwassenen en kinderen, dan betalen zij maximaal €210. Het bedrag dat we door het innen van de eigen bijdrage ontvangen, wordt in mindering gebracht op de normvergoeding voor de opvang van Oekraïense ontheemden die wij vanuit het Rijk ontvangen.

Wet inburgering 2021
In 2024 hebben we samen met onze partners gewerkt aan het verbeteren van het aanbod en de begeleiding voor inburgeringsplichtigen, ondanks uitdagingen zoals de wachtlijsten voor het taalaanbod binnen de B1-route. Om deze uitdaging te verlichten, hebben we eind 2024 besloten statushouders die op dit taalaanbod wachten een re-integratietraject gericht op taal aan te bieden via Impact. Dit stelt hen in staat om actief aan hun integratie te werken in plaats van in afwachting te blijven. Daarnaast zijn er gesprekken gestart met de aanbieder van de B1-route om de wachtlijsten te verkorten. Zij geven echter aan dat een landelijk tekort aan NT2-docenten dit proces bemoeilijkt.

In 2025 verwachten we de eerste betekenisvolle uitstroom van inburgeraars te zien, met de verwachting dat we in de tweede helft van dat jaar beter kunnen beoordelen hoe succesvol de Drontense inburgeringsaanpak is. We blijven ons inzetten voor een integraal en effectief inburgeringsbeleid, gericht op het bevorderen van participatie en het creëren van kansen voor iedereen die zich in onze gemeente vestigt.

Beleidsdoelen
Om bovenstaande beleidsdoelen te bereiken, hebben we de volgende wettelijke activiteiten uitgevoerd:

• Het afnemen van een brede intake. Tijdens deze intake brengt de gemeente de capaciteiten, persoonlijke situatie en leerbaarheid van de inburgeringsplichtige in kaart;
• Het opstellen van het persoonlijk Plan Inburgering en Participatie (PIP). Deze wordt opgesteld op basis van de informatie verkregen tijdens de brede intake.
• Het volledige inburgeringsaanbod, bestaande uit drie wettelijk voorgeschreven leerroutes voor statushouders, waaronder het contracteren van partijen voor taallessen, het participatieverklaringstraject en de Module Arbeidsmarkt en Participatie;
• Een deel van het inburgeringsaanbod voor gezinsmigranten, waaronder het participatieverklaringstraject;
• Het monitoren van de voortgang van de inburgering voor alle inburgeringsplichtigen;
• De maatschappelijke begeleiding van statushouders;
• Het financieel ontzorgen van statushouders.

In het jaar 2024 zijn 45 inburgeringsplichtigen in de gemeente Dronten gestart met een inburgeringstraject. De inburgeringsplichtigen zijn op verschillende momenten in het jaar gestart, afhankelijk van de datum waarop zij in onze gemeente zijn komen wonen. Een groot deel van deze inburgeringsplichtigen woont dan ook minder dan een jaar in onze gemeente. Bij het bekijken van de cijfers over het al dan niet behalen van de beleidsdoelen dient hiermee rekening te worden gehouden.

 In het beleidsplan Inburgeren, Integreren en Participeren 2021-2025 zijn de volgende beleidsdoelen vastgelegd (peildatum 28 januari 2025):

Omschrijving (toelichting)

De opgave waar we in dit pakket voor staan, is het mogelijk maken van een inclusieve samenleving waarin iedereen meedoet. Inwoners met een beperking of met chronische, psychische of psychosociale problemen worden zoveel mogelijk in de eigen leefomgeving ondersteunt in de zelfredzaamheid, participatie en de eigen mogelijkheden. We doen samen met de inwoners onderzoek naar de eigen mogelijkheden, mogelijkheden in het eigen netwerk, (algemene) voorzieningen die voor iedereen toegankelijk zijn of Wmo-maatwerkvoorzieningen. Onder maatwerkvoorzieningen verstaan we begeleiding, dagbesteding, huishoudelijke ondersteuning, woningaanpassingen, hulpmiddelen en vervoersvoorzieningen. We bieden met preventieve maatregelen en vroegsignalering eerder hulp om de vraag naar maatwerkvoorzieningen te voorkomen.

We zetten activiteiten in om te zorgen dat minder inwoners in financiële problemen komen. Ook zetten we in op een brede aanpak van vroegsignalering, met als doel problematische schulden zoveel mogelijk te voorkomen.

De verwachting is dat in de komende decennia de vraag naar zorg en ondersteuning verder zal toenemen. Dit heeft te maken met de krapte op de (zorg)arbeidsmarkt, de dubbele vergrijzing, een veranderde (zorg)vraag en financiële tekorten.

Het regioplan Integraal Zorgakkoord Flevoland beschrijft wat nodig is om samen te werken aan de transformatie van ondersteuning en zorg, waarin de gezondheid van inwoners centraal staat. Hierin werken we samen met partijen in de zorg- en welzijnssector, zorgverzekeraar en regiogemeenten Flevoland.

Omschrijving (toelichting)

1. We stimuleren inwoners deel te nemen aan de maatschappij, bijvoorbeeld door (vrijwilligers) werk, dagbesteding en vervoersvoorzieningen waardoor inwoners mee kunnen blijven doen;
2. We zien dat de druk op de mantelzorgers toeneemt. Het is belangrijk om een goed aanbod voor mantelzorgers te creëren, zodat zij zich gezien en ondersteund voelen en minder belast worden;
3. Minder inwoners met financiële problemen;
4. Inwoners kunnen via collectieve en maatwerkvoorzieningen langer thuis (blijven) wonen;
5. Ondanks dat het aantal vrijwilligers in Dronten op een goed niveau zit, blijft het noodzakelijk om hier aandacht voor te vragen;
6. Meer huishoudens met een minimuminkomen zijn in beeld en maken gebruik van voorzieningen (vroegsignalering en een warme overdracht);
7. We zetten ons actief in tegen eenzaamheid door o.a. de coalitie Tegen Eenzaamheid en MeerSamen-ZamenEen.

Omschrijving (toelichting)

Deelname in de maatschappij
De gemeente Dronten hechtte ook in 2024 grote waarde aan een inclusieve samenleving waarin iedereen kon meedoen. We hebben ingezet op vrijwilligerswerk, dagbesteding en toegankelijke vervoersvoorzieningen om sociale cohesie, zelfredzaamheid en een sterke gemeenschap te bevorderen. Vrijwilligerswerk speelde een cruciale rol, met organisaties zoals MeerSamen, VraagElkaar, Humanitas en De Meerpaal die inwoners mogelijkheden boden om actief bij te dragen aan de samenleving. Voor inwoners die extra ondersteuning nodig hadden in de vorm van dagbesteding, hebben we ingezet op passende dagbesteding. Daarnaast begint meedoen in de samenleving onder andere bij mobiliteit. In 2024 hebben we daarom onderzocht hoe we mobiliteit beter kunnen aansluiten op de behoeften van inwoners. Hierbij hebben we verder ingezet op toegankelijke vervoersvoorzieningen, zoals de regiotaxi en de buurtbus. Er wordt nadrukkelijk rekening gehouden met de groeiende vergrijzing, de krappe arbeidsmarkt en de druk op de houdbaarheid van het openbaar vervoer in landelijk gebied. Deze ontwikkelingen onderstrepen de noodzaak om het vraagafhankelijk taxivervoer verder door te ontwikkelen.

Ondersteuning van mantelzorgers in Dronten
De druk op mantelzorgers neemt toe door onder andere de vergrijzing, krimp van mensen dat mantelzorg kan geven en de druk op gezondheidszorg. Uit gesprekken met organisaties wordt dit signaal bevestigd. Om te zorgen dat inwoners zo lang mogelijk de zorgtaken op zich kunnen nemen voor een naaste, maar zich ook gezien en gesteund voelen, is een passend ondersteuningsaanbod noodzakelijk. Om deze reden is er een onderzoek uitgevoerd door BMC naar de ondersteuningsbehoefte van mantelzorgers in de gemeente Dronten. Het onderzoek is afgerond en de uitkomsten van dit onderzoek zijn meegenomen in het Strategisch beleidskader Sociaal Domein en de uitvoeringsplannen van het Sociaal Domein.

De Meerpaal fungeert als informatiepunt Mantelzorg. Zij verzorgen ook het mantelzorgcompliment (een belangrijke manier om waardering uit te spreken voor de inzet van mantelzorgers in onze gemeente). In samenwerking met InteraktContour en Mantelkring organiseerde Meerpaal Welzijn de Dag van de Mantelzorger. Deze dag werd gevierd met een interactieve theatervoorstelling over mantelzorg in samenwerking met GGD Flevoland en een gezamenlijk bezoek aan het MEC.
Daarnaast speelt Mantelkring een actieve rol in het bieden van ontmoetingen en lotgenotencontact, bijvoorbeeld via wandelgroepen. Dit draagt bij aan de bestrijding van eenzaamheid en biedt mantelzorgers de gelegenheid om ervaringen te delen en steun te vinden bij elkaar.

Beschermd Wonen (Doordecentralisatie Wmo)   
Per 1-1-2024 zou worden gestart met de doordecentralisatie van beschermd wonen. Dit was uitgesteld naar 1-1-2025, echter is het opnieuw uitgesteld naar 1-1-2026.
Met het vaststellen van het Regionaal Kader Zorglandschap Wmo 2020-2026 is afgesproken dat gemeenten hun lokaal basisaanbod zullen versterken. Ondanks het uitstel gaat de voorbereiding op deze nieuwe taak in alle Flevolandse gemeenten in volle vaart door, ook in Dronten. Hier wordt zowel lokaal als regionaal afgestemd. Er is een start gemaakt om te kijken naar de regionale spreiding van huidige en te ontwikkelen 24 uurs voorzieningen in Flevoland. Daarbij wordt gekeken naar een gedifferentieerd en passend aanbod van onder andere beschermd wonen en maatschappelijke opvang. Met deze onderdelen wordt rekening gehouden met de nog op te stellen woonzorgvisie (als onderdeel van de woonagenda/woonperspectief) van de gemeente Dronten. 

Kinderopvangtoeslagaffaire (KOT)  
Sinds 31 december 2023 kunnen er in principe geen nieuwe aanmeldingen meer worden ingediend door gedupeerden van de KOT. Zo’n 20 gedupeerden maakten in 2024 gebruik van de gemeentelijke brede ondersteuning. Andere gedupeerden kunnen zich terug melden als ze toch weer behoefte hebben aan ondersteuning. Er zijn 10 inwoners die vallen onder de ex-toeslagpartnerregeling. Geen van deze ex-toeslagpartners ontvangt brede ondersteuning of heeft hier behoefte aan.

Preventieve dienstverlening 
De gemeente Dronten heeft de afgelopen jaren actief ingezet op dienstverlening van lokale ketenpartners in het voorveld. Van curatieve naar preventieve dienstverlening. Onder preventie verstaan we interventies die eraan bijdragen dat ondersteuningsvragen zoveel als mogelijk voorkomen of uitgesteld worden, zodat een beroep op – dure –professionele ondersteuning zo (lang) mogelijk wordt voorkomen. Preventie draagt bij aan het versterken van de zelfredzaamheid en participatie van kwetsbare groepen en het versterken en bevorderen van de sociale samenhang en veiligheid in kwetsbare wijken. Naast bovenstaande strategie vanuit de gemeente verenigen ook inwoners zich en geven zij aan (gevraagd en ongevraagd) actief mee te willen denken aan oplossingen voor sociale thema’s. Voorbeelden van organisaties die in de gemeente Dronten inzetten op preventieve dienstverlening zijn de Mantelkring, VraagElkaar, MDF, Bureau Gelijke Behandeling en de voedselbank.  

Collectieve- en maatwerkvoorzieningen
We hebben in 2024 verschillende initiatieven hebben opgestart en afgerond om de zelfredzaamheid en ondersteuning van inwoners te verbeteren, waardoor inwoners langer thuis kunnen wonen. Dit omvat de aanbesteding van trapliften, het opstellen van een regionaal zorgplan, de oplevering van flexwoningen, de inrichting van een regionale consultatiefunctie voor het sociaal domein en de start van de Flevolandse Avond- en Nachtdiensten (FAN). Deze maatregelen zijn bedoeld om inwoners zo zelfstandig mogelijk te laten wonen en passende ondersteuning te bieden waar nodig.

Vrijwilligerswerk
Ook in 2024 hebben we voortdurende aandacht gehad voor vrijwilligerswerk in Dronten. De samenleving veranderde, en daarmee ook de behoefte aan en de beschikbaarheid van vrijwilligers. Mensen wilden vaker flexibel en projectmatig vrijwilligerswerk doen, in plaats van langdurige verplichtingen aangaan. Dit vroeg om een andere manier van werven, begeleiden en waarderen. Daarbij hebben we ingezet op het toegankelijk en aantrekkelijk houden van vrijwilligerswerk.

Huishoudens met een minimuminkomen en gebruik van voorzieningen
Zoals ook genoemd onder pakket 6M3, is de pilot VoorzieningenWijzer voortgezet, is de witgoedregeling en de collectieve zorgverzekering voor minima verlengd en zijn de inkomensgrenzen voor de bijzondere bijstand in 2024 verhoogd.

De coalitie Armoede en Schulden is in 2024 voortgezet. Hierin maken wij samen met maatschappelijke partners afspraken over hoe we inwoners beter kunnen bereiken en hoe we ervoor zorgen dat zij gebruikmaken van de beschikbare regelingen.

Ook de financiële spreekuren van MDF en de spreekuren van de wijknetwerken zijn in 2024 voortgezet. Hier kunnen inwoners op een laagdrempelige manier hulp vragen, bijvoorbeeld bij het indienen van een aanvraag.

We zien in 2024 een toename in de uitgaven voor studietoeslag, bijzondere bijstand voor bewindvoeringskosten, het gebruik van de collectieve zorgverzekering voor minima en de kwijtschelding van gemeentelijke belastingen.

Eenzaamheid
Eenzaamheid bleef in 2024 een maatschappelijk vraagstuk dat mensen van alle leeftijden raakte. We hebben in 2024 actief gewerkt aan het verminderen van eenzaamheid en het versterken van sociale verbindingen. Dit werd gedaan door samen te werken met de Coalitie ZamenEen en Stichting MeerSamen en door diverse initiatieven te ontwikkelen die inwoners stimuleerden om deel te nemen aan de samenleving en hun netwerk te vergroten. De focus lag op ontmoetingsactiviteiten, preventieve ondersteuning en bewustwording.

Omschrijving (toelichting)

Op basis van de huidige programmastructuur is de Algemene voorziening Jeugd onderdeel van pakket O in programma 6. De overige taken uit pakket O staan in programma 5. Inhoudelijk verwijzen wij u daarom graag door naar programma 5.

Omschrijving (toelichting)

Op basis van de huidige programmastructuur is een aantal taken (Toegang, Werkwijze en preventie Jeugd, Ondersteuning Jeugd (PGB en ZIN), Hulp Jeugd, Hulp in het kader van Veiligheid en Bestrijding armoede onder kinderen) onderdeel van pakket P in programma 6. De taak uit het armoede- en schuldenbeleid wordt in pakket M3 verder toegelicht. De overige taken uit pakket P worden onder programma 4 verantwoord. De beleidsdoelen zijn vastgesteld tot en met 2024.

Omschrijving (toelichting)

1. Minder kinderen maken gebruik van jeugdhulp en/of meer kinderen maken gebruik van een verschuiving van zwaardere naar lichtere zorg;
2. Meer ouders kunnen zelfstandig voor hun kinderen zorgen;
3. Minder kinderen met ontwikkel- en taalachterstanden;
4. Dekkend aanbod onderwijs;
5. Minder kinderen groeien in armoede op;
6. Het sterk verminderen van het aantal uithuisplaatsingen door het aanbieden van goede intensieve begeleidingstrajecten.

Omschrijving (toelichting)

Preventieve jeugdhulp 2024
In de aanbesteding is naast de verwerking van de tariefstijging ook de uitbreiding van de preventieproducten geborgd. De structurele meerkosten zijn in de gemeentebegroting 2024 verwerkt en in november 2023 door uw raad vastgesteld. Dit heeft gevolgen gehad voor de planning van de inkoop van preventieve jeugdhulp in 2024. 
In Q1 is daarom gewerkt met een addendum op het 2023-overbruggingscontract. Op 1 april 2024 zijn nieuwe raamovereenkomsten voor preventieve jeugdhulp gestart.
2024 markeerde het laatste jaar waarin middelen beschikbaar waren vanuit het bestedingsplan jeugdhulp 2022-2025. Deze werden ingezet voor beschikkingsvrije preventieve GGZ-ondersteuning aan kinderen. Het proces om samen met huisartsen een POH GGZ Jeugd op te zetten heeft in 2024 nog niet geleid tot een akkoord. Realisatie wordt in 2025 verwacht. De in 2023 gestarte BSO+-pilot bleek effectief en leidde tot 38% minder instroom bij groepsaanbod jeugdhulp. 
Samenwerking met onderwijs, sport en gezondheid resulteerde in 2024 in integrale pilots voor kinderen met sociaal-emotionele problematiek, de invoering van de GGD-interventie Nu Niet Zwanger in Dronten en een netwerkbijeenkomst voor jeugdhulp en onderwijs.
Voor lange termijn effectmeting van de preventieve producten is een eenduidige monitoring gerealiseerd. In april 2025 zijn de resultaten van de preventieve jeugdhulp 2024 bekend. 
Eind 2024 is in aanvulling op het bestaande aanbod een brede werkgroep gestart met samenwerkingspartners voor een vroegtijdige aanpak rond echtscheidingsproblematiek.

Lokale jeugdhulp
Vooralsnog lijkt het erop dat in 2024 minder declaraties op cliënten hebben plaatsgevonden dan in 2023. We verwachten dat het totaal aantal declaraties nog zal stijgen, omdat de ervaring leert dat aanbieders in het eerste kwartaal van een jaar nog declareren over het jaar ervoor. De huidige beschikbare cijfers suggereren een lichte afname van inzet van (zware) jeugdhulp. We kunnen niet duiden of dit inderdaad het geval is en zo ja, hoe dit effect bereikt is. Wel is in 2024 een aantal stappen gemaakt om mogelijk op termijn de inzet van (zware) jeugdhulp te verminderen:

• Voortzetting van een stevig preventief aanbod. Dit lijkt helpend ter voorkoming van jeugdhulp trajecten, met name op het gebied van specialistische (GGZ) behandeling en groepsbegeleiding (zie ook preventie).
• Inzet van de Gids Regie in meervoudig complexe casussen. Dit lijkt te zorgen voor betere afstemming tussen alle betrokken partijen, een eenduidig zorgplan en efficiëntere inzet van zorg.
• De doorontwikkeling van afspraken met GGZ aanbieders met als doel jongeren zo snel mogelijk het juiste traject te kunnen aanbieden en langdurige stapeling van trajecten te voorkomen.
• Het leveren van (buiten contractueel) maatwerk. Om verergering van de problematiek te voorkomen, wijken we uit naar niet-gecontracteerde aanbieders op het moment dat gecontracteerde aanbieders niet of niet tijdig het benodigde specialisme kunnen leveren, bijvoorbeeld bij eetproblematiek. Ten opzichte van 2023 is de omvang daarvan stabiel gebleven. Maatwerk is niet per definitie kostenverhogend en lijkt qua uitgaven een structureel karakter te krijgen.
• Maatwerkafspraken met zorgaanbieders op het snijvlak van onderwijs en zorg. Deze aanbieders kunnen vanuit hun expertise en ervaringsdeskundigheid ingezet worden om bijvoorbeeld thuiszitters terug te begeleiden naar het onderwijs en dreigende uitval zoveel mogelijk te voorkomen. Deze tijdelijke, stevige inzet voorkomt mogelijk langdurige inzet van jeugdhulp.

We hebben momenteel geen inzicht in concrete cijfers om de effectiviteit van bovenstaande ontwikkelingen te meten. Monitoring blijft een punt van aandacht en is opgenomen als één van de verbeterpunten in het ‘Uitvoeringsprogramma Kansengelijkheid vergroten’ dat in 2024 is opgesteld.

Terugdringen jeugdhulp met verblijf
In 2022 is gestart met de versnellingsaanpak, deze aanpak is per 2024 ingebed in RET/TAS. In 2023 is gestart met de proeftuin Toekomstscenario. De aandacht voor anders kijken naar uithuisplaatsingen heeft de laatste jaren veel aandacht gekregen. Dit heeft geleid tot anders werken.
Vanaf 2022 is er een significante daling in het aantal uithuisplaatsingen zichtbaar. In 2024 is er voor in totaal 15 jeugdigen (stand per oktober) voor de eerste keer een beschikking voor jeugdhulp met verblijf afgegeven. In 4 casussen ging het om een Volledig Pakket Thuis (VPT). Deze jeugdigen hebben de hulpverlening thuis ontvangen. 

In 2024 heeft de Regio sociaal domein Flevoland een maatschappelijke businesscase laten uitvoeren om de effectiviteit van het Regionaal Expert Team (RET) en Team AnderS (TAS) te onderzoeken. De conclusie uit het onderzoek is: “De hoofdconclusie die we (Berenschot) op basis van ons onderzoek trekken is dat het RET en TAS doeltreffende instrumenten zijn in de beweging naar nul uithuisplaatsingen. Door de inzet van RET en TAS worden namelijk direct of indirect uithuisplaatsingen voorkomen. Doorgaan met het RET en TAS na 2024 lijkt dan ook in de eerste plaats maatschappelijk een goede businesscase, maar we hebben daarnaast laten zien dat de businesscase ook in financiële zin positief is.”

Opvallend is dat er binnen de gemeente Dronten relatief veel beschikkingen behandeld wonen worden afgegeven, in vergelijking tot andere gemeenten binnen onze regio. Daar worden gemiddeld meer lichte vormen van verblijf afgegeven. De hypothese is dat we in Dronten in staat zijn jeugdigen lang thuis te houden. Echter is de consequentie dat dit ook kan betekenen dat er in sommige gevallen na uithuisplaatsing op latere leeftijd zwaardere hulp noodzakelijk is. 

Ten tijde van de Programmabegroting 2024 was nog niet bekend dat de aanbesteding van jeugdhulp met verblijf niet tijdig zou slagen en daardoor zijn de overbruggingscontracten met een jaar verlengd. Dit maakte dat het product Thuis Op Maat (TOM) nog niet beschikbaar was om als alternatief voor verblijf in te zetten. Volledig Pakket Thuis was wel beschikbaar en is wel ingezet. 
De tarieven van de producten binnen jeugdhulp met verblijf zijn in het afgelopen jaar, mede door de CAO verhoogd. 

Hervormingsagenda jeugd, strategische beleid en uitvoeringsplannen
In 2024 zijn in het strategisch beleidskader en in de concept uitvoeringsplannen Kansengelijkheid en Gezond samenleven de belangrijkste lokale uitgangspunten voor Dronten opgenomen: toewerken naar een pedagogische basis en stevige lokale teams per 2027. Daarvoor wordt het beschikkingsvrije aanbod uitgebreid en het jeugdhulpaanbod ingeperkt. 
De regio Sociaal Domein Flevoland heeft – net als veel andere belanghebbenden - kritisch gereageerd op de internetconsultatie Wet verbetering beschikbaarheid jeugdhulp. De consultatie heeft niet geleid tot belangrijke aanpassingen. De wet wordt naar verwachting voor de zomer vastgesteld. De regionale voorbereidingen die in 2024 zijn gedaan voor de integrale regiovisie, de intentieovereenkomst voor de governance en de inkoop vanaf 2027 hebben geleid tot een procesplan en een intentieovereenkomst. Deze worden in 2025 uitgewerkt. Dit is een complex proces waarbij eind 2024 een complicatie is bijgekomen, omdat Lelystad heeft besloten de intentieovereenkomst niet te tekenen.

Jeugdbescherming en jeugdreclassering
De landelijke CBS cijfers over het eerste halfjaar 2024 laten een daling zien van het aantal jongeren met een jeugdbeschermingsmaatregel en een stijging van het aantal jeugdreclasseringsmaatregelen.

In Dronten zien we over heel 2024 de daling in de jeugdbeschermingsmaatregelen terug; dat is een mooie ontwikkeling. 
Eind 2023 waren er 122 ondertoezichtstellingen; eind 2024 waren dat er 112.
De jeugdreclasseringsmaatregelen zijn in Dronten in de tweede helft van 2024 gestegen van 8 in 2023 naar 12 in 2024. De oorzaak hiervan zijn we nog aan het onderzoeken.

De daling van het aantal ondertoezichtstellingen is niet aantoonbaar te relateren aan de deelname van Dronten aan de Proeftuin Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming Flevoland. Wel is het aannemelijk dat het effect van deze deelname terug te zien is in de cijfers. In de Vijfde voortgangsrapportage Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming, die in november 2024 naar de Tweede Kamer is gestuurd, hebben de proeftuinen en partners de cijfers geduid. Daaruit komt naar voren dat de resultaten een goed beeld geven van de praktijk binnen de proeftuinen. In een groot deel van de gezinnen en huishoudens lukt het door integraal systeem- en mensgericht werken om weg te blijven van inzet van juridische maatregelen.

De proeftuin gaat in Flevoland (Almere en Dronten) in 2025 verder. De regio wil in 2025 bepalen of en hoe ze het werken volgens het Toekomstscenario wil verbreden naar alle gemeenten.

Hierna verklaren we per pakket de afwijkingen tussen begroting na wijziging 2024 en de werkelijkheid 2024. De belangrijkste afwijkingen (lasten en baten) worden toegelicht. We lichten afwijkingen op pakketniveau toe vanaf € 75.000. Bij individuele afwijkingen binnen het pakket hanteren we voor de toelichting als richtlijn een grensbedrag van € 50.000 euro en hoger. Een ‘min’ betekent een financieel nadeel voor de gemeente en een ‘plus’ een financieel voordeel.

Gemeenten nemen vanaf 2017 een basisset BBV beleidsindicatoren op in de begroting en het jaarverslag voor inzicht en heldere beeldvorming over de beleidsresultaten van de gemeente, en vergelijking van gemeenten onderling.

Via het verplichte dashboard van Waarstaatjegemeente.nl zijn nog meer gegevens beschikbaar. In de onderstaande tabel staan de beleidsindicatoren voor dit programma van onze gemeente met peildatum 26-03-2025.

Excel-tabel